حه‌رفا بێ

201- باب: ده‌ر، ده‌ری، ده‌رگه‌ھ، مه‌دخه‌ل. رێکا داکه‌تنا د تشته‌کی ئان د جهه‌کی ده. ئه‌و جی ‌و وه‌سیلا کو مرووڤ پێ وێ و ب رێکا وێڤه دگهێ جهه‌کی: ژ به‌ر ڤێ یه کو تێ گووتن: فلان علم بابێ فلان علمی یه، یانی ب رێکا وی علمی ڤه مرووڤ دگھێ علمێ دی. حه‌دیسا «اَنا مَدینَةُ العِلمِ و عَلی بابُها- ئه‌ز باژارێ زانینێ مه‌ و عه‌لی ده‌رگه‌هێ وێ یه» ژ ڤێ پێکێ یه.

« وَقَالَ يَا بَنِيَّ لاَ تَدْخُلُوا مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّقَةٍ - یووسف/ 67». شیره‌تا حه‌زره‌تێ یه‌عقووبه ‌ل کورێن خوه ‌ده‌ما دخوه‌ستان بچن مصرێ د‌ا حه‌زره‌تێ یوسف په‌یدا بکن. یێک ژ ته‌فسیران ئه‌ڤه کو هوون هه‌می پێکڤه د ده‌رگه‌هه‌کی را نه‌چن باژار ده و د چه‌ند ده‌رگه‌هان را هه‌رن، دا هوون نه‌که‌ڤن به‌ر حه‌سه‌دێ. ته‌فسیرا دی کو چێدبێ خوه‌شتر بێ ئه‌ڤه: لێ گه‌ران و پرسیا‌را هه‌وه ده‌رحه‌ق یووسف ده بلا نه ژ جهه‌کی ته‌نێ بێ، چقا پرسیار و گه‌رانه‌کی نه‌تیجه نه‌دا ژ جهه‌ک دی بپرسن و ب ئالیه‌ک دیڤه هه‌رن و ژ په‌یدا کرنێ بێ هێڤی نه‌بن.

د ڤا ئایه‌تا دا مه‌خسه‌د ده‌ریێ مالێ و ئاڤاهی یه: وَاسُتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُ مِن دُبُرٍ وَأَلْفَيَا سَيِّدَهَا لَدَى الْبَابِ - یووسف/ 25. وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّداً - به‌قه‌ره/ 58، ‌نساء/ 154، ئه‌عراف/ 161. وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا - به‌قه‌ره/ 189. وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِؤُونَ - زوخروف/ 34.

« فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ - ڤێجا د‌ه‌ما ئه‌وا بیرئانین پێ وێ ژ وان را ھاتی چێكرن ژ بیر كرن مه ده‌رگه‌هێن - وه‌سیلێن گهانا- هه‌ر تشتی ل به‌ر وان ڤه‌کرن- ئه‌نعام/ 44.

«وَفُتِحَتِ السَّمَاء فَكَانَتْ أَبْوَابًا» رووژا قیامه‌تێ عه‌سمان وه‌ره‌نگ ڤه‌دبن حه‌چوه‌کو پێکڤه ده‌رگه‌ھ بێ و ئێدی عه‌سمانه‌ک نه‌بێ - نه‌به‌ء/ 19.

د ته‌فسیرا ده ئایه‌تێن ژێری ببینن و ته‌فسیرا وان بخوونن: « ادخلوا علیهم الباب فإذا دخلتموه فإنکم غالبون - مائده/ 23. ». « إن الذین کذبوا بئایاتنا واستکبروا عنها لا تفتح لهم ابواب السماء/ ئه‌عراف/ 40». ھه‌ر وھا: ره‌عد/ 23، حجر/ 44 ، 14/ حدید/ 13. نه‌حل/ 29. صاد/ 50. زومه‌ر/ 71، 73.

202- بور، بوور. که‌ساد، قه‌دیایی. پویچ، هه‌لاکه‌ت. بێ به‌هر.

كه‌سێن كتێبێ د‌خوونن و نمێژ د‌كن و ژ رزقێ خود‌ێ د‌ایی وان خه‌ف و ئه‌شكه‌ره‌ د‌د‌ن ئه‌و: «يَرْجُونَ تِجَارَةً لَّن تَبُورَ- فاطر/ 29. تجارة ته‌کی دخازن بێ قه‌دیان».

وَمَكْرُ أُوْلَئِكَ هُوَ يَبُورُ- فاطر/ 10. و پیلانێن وان پویچ دبێ و ژ ناڤ دچێ.

قَوْمًا بُورًا- فورقان- 18 و فه‌تح/ 12. گووتنه‌«بوور» جه‌معا« بایر» ێیه، یانی ئه‌وێن هه‌لاک بووین. و چێدبێ ب مه‌عنا بێ به‌هره و بێ فه‌یده بێ. دَارَ الْبَوَارِ - ابراهیم/ 28. مالا هه‌لاکه‌تێ.