حه‌رفا بێ

ئنبغاء، ژ قه‌بوولا «به‌غیێ» را یه و ب‌ مه‌عنا لایق و سه‌هل هاتیه مه‌عنه کرن. «وَمَا يَنبَغِي لِلرَّحْمَنِ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًا - نه لایقێ خودایێ ره‌حمانه كو زارووك ھه‌بن- مه‌ریه‌م‌/ 92». «لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ - نه ‌ژ رووژێ را چێدبێ کو بگهێ هه‌‌یڤێ و نه‌ شه‌ڤ پێش رووژێ د‌كه‌ڤێ- یاسین/ 40».

به‌غی، ب مه‌عنا زنا یێ ژی هاتیه کو ئه‌و زێده‌گاڤییه د حه‌د ده، چكو حه‌دد‌‌ و سینوورێ ژنێ ئه‌وه‌ د‌ پاكد‌اویێ د‌ا پیساتی ژێ چێنه‌بێ: «وَلَا تُكْرِهُوا فَتَيَاتِكُمْ عَلَى الْبِغَاء - و جه‌وانێن خوه ‌مه‌جبوورێ بێ عففه‌تیێ (زنایێ) نه‌کن - نوور/ 33». حه‌زره‌تێ مه‌ریه‌م: «وَلَمْ أَكُ بَغِيًّا- و ئه‌ز نه پیسكارم (بێ عففه‌ت نینم - نه‌ زێد‌ه‌خاز و زێد‌ه‌گاڤ و زناكارم) - مه‌ریه‌م/ 20».

«مَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ - مه‌سه‌لا كه‌سێن مالێ خوه ‌ژ ده‌ستڤه ئانینا رازی بوونا خودێره ددن- به‌قه‌ره/ 265».

«إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللّهِ الإِسْلاَمُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوْتُوا الْكِتَابَ إِلاَّ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ - ئالێ عمران/ 19» بَغْيً: ل ڤێد‌ه‌رێ و جھێن وه‌ک وێ ده ب ‌زولم و حه‌سه‌د و دوژمنی هاتیه مه‌عنه‌ کرن، کو د‌ هه‌میا ده ‌ژی زێده‌گاڤی و ته‌جاووز هه‌یه.

« فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ - که‌سێ مه‌جبوور بوویی و مه‌جبووریا وی نه ‌ژ به‌‌ر زێده خوازی و زێده‌گاڤیێ چێبوویی گونه‌ھ ژێرا نینه‌ - به‌قه‌ره/ 173».

« وَيَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ - و ب نه‌حه‌قی د عه‌ردێده زێده خوازیێ دکن- شوورا/ 42». « أَفَغَيْرَ دِينِ اللّهِ يَبْغُونَ - ما گه‌لو ڤێجا خێنجی ژ دینێ خودێ دخازن- ئالێ عمران/ 83».

176- بقر، به‌قه‌ر: حه‌یوانره‌ش. ئسمێ جنسه‌ ژ گا و چێله‌کا ره تێ گووتن. «تێ» یا «بقرة»ێ‌ نه ‌نیشانێ مێییتیێیه‌ به‌لكی مه‌عنا یێكبونێ د‌د‌ێ. لێ مه‌جمه‌عول به‌یانێ ئه‌و «ة» یا ته‌ئنیسێ زانیه و گووتیه «به‌قه‌رة» چێله‌که و «ثه‌ور» گا یه.

جه‌معا «به‌قه‌رة» به‌قه‌رات- ه‌. د به‌قه‌ره/ 67 د‌ا: « إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً» ئه‌گه‌ر « ة» ژ نیشانێ چێله‌ک بوونێ را بێ، هنگێ ژ ‌یێکبوونێ را یه‌، یانی: حه‌یوانره‌شه‌کی ‌ب ته‌نێ سه‌رژێ بکن».

به‌قه‌ر، به‌قه‌ره، به‌قه‌رات: هه‌رسێ د قورئانێده هاتنه. ب ته‌رتیب بنێرن: نه‌نعام/ 146 و به‌قه‌ره/ 67 و یووسف/ 41.

هوون‌ دکارن چێرووکا چێله‌کا به‌نی ئسرائیل د ئایه‌تێن ژێریده بخوونن: به‌قه‌ره/ 73- 67. مائیده/ 101- 103 ‌ژی ئشاره‌ پێ کریه‌. به‌قه‌ره/ 93 ژی نیشان ددێ کو حه‌زکرنه‌ک یا گوولکا و حه‌یوانره‌شا د دلێ به‌نی ئسرائیل ده‌ هه‌بیه.