ئه‌خلاقێ پێغه‌مبه‌ر صلی الله‌ علیه‌ و آله‌

یێك Ú˜ ئه‌خلاقێن بژاره‌ Ùˆ بلند‌ێن ره‌سوولێ خود‌ا صلی الله‌ علیه‌ Ùˆ آله‌ وه‌فاد‌اری یا ÙˆÛŒ بی، ئه‌و Ú˜ وه‌فاد‌ارترینێ خه‌لێ بی گه‌ل وایێن قه‌نجییه‌ك Ù„ÛŽ كرین. یێك Ú˜ وان ئه‌وه‌ كو د‌ائم به‌حسا ھه‌ڤژینا خوه‌ د‌ایكا موئمنان حه‌زره‌تێ خه‌د‌یجه‌ یێ د‌كرا، ئه‌وا كو ب ھه‌می ئاوایێ Ú˜ÛŽ ھاتی قه‌نجی د‌گه‌ل كری؛ كو د‌ د‌ه‌مێ غه‌ریبیا ئسلامێ Ùˆ د‌ه‌ورانا ÙˆÛŽ یا زه‌حمه‌ت د‌ا د‌ كێله‌كا ÙˆÛŒ د‌ا بی Ùˆ Ú˜ÛŽ ڤه‌نه‌بی Ùˆ ھه‌می ھه‌یی یا خوه‌ Ú˜ خزمه‌تا ئسلامێ را ڤه‌قه‌تاند‌ Ùˆ د‌ا، ڤێجا ره‌سوولێ خود‌ا صلی الله‌ علیه‌ Ùˆ آله‌ پشتی وه‌فاتا ÙˆÛŽ د‌ائم Ùˆ به‌رد‌ه‌وام  ب ئاوایه‌ك ھێژایی Ú˜ Ú¤ÛŽ قه‌نجی یا ÙˆÛŽ خه‌به‌ر د‌د‌ا Ùˆ د‌ه‌ما په‌زه‌ك سه‌رژێ د‌كرا باشترین گووشتێ ÙˆÛŽ د‌بژارتا Ùˆ رێد‌كرا Ú˜ ھه‌ڤالێن خه‌د‌یجێ را. ئه‌ڤا ھه‌ Ù„ عایشا ھه‌ڤژینا ÙˆÛŒ گران ھات Ùˆ گووت: ئه‌ی ره‌سوولێ خود‌ێ، ئه‌ڤ چییه‌ ھه‌ما تو د‌ائم به‌حسا ÙˆÛŽ پیره‌ژنێ د‌كی حالحاله‌ خود‌ا د‌ شوونا ÙˆÛŽ د‌ا Ú˜ ÙˆÛŽ باشتر د‌ایه‌ ته‌. Ù„ÛŽ پێغه‌مبه‌ر صلی الله‌ علیه‌ Ùˆ آله‌ ئه‌ڤ گووتنا ÙˆÛŽ Ù„ÛŽ شكاند‌ Ùˆ ب نه‌رحه‌تی گووتێ:

قه‌ت خود‌ێ ته‌عالا باشترێ ژ وێ نه‌د‌ایه‌ من؛ ئه‌وێ د‌ وه‌خته‌كی د‌ا باوه‌ری ب من ئانی كو خه‌لكێ ئنكارا من د‌كرا؛ ئه‌وێ مالێ خوه‌ د‌ وه‌خته‌كی د‌ا د‌ا من كو خه‌لكێ ئه‌ز بێبه‌ھر كربیم؛ و خود‌ێ ژ وێ زارووك د‌انه‌ من – ئه‌و ژی مه‌زنا ژنێن عاله‌مێ فاتیما زه‌ھرا یه‌ - نه‌ ژ یێن د‌ی.

ھه‌ر وھا نه‌قل بویه‌ كو د‌ه‌ما ھاله‌ یا خوشكا خه‌د‌یجی ھات بال ره‌سوولێ خود‌ا صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ ، د‌ه‌ما وی حه‌زره‌تی د‌ه‌نگێ وێ بھیست ب كه‌یف و شاھی چو به‌راھیا وێ و گووت: ھاله‌! خوشكا خه‌د‌یجێ. ئه‌ڤا ھه‌ نھایه‌تا وه‌فاد‌اریا وی حه‌زره‌تی نیشان د‌د‌ێ.

یێك د‌ی ژ وه‌فاد‌اریێن وی ئه‌ڤه‌ كو جل و ھه‌د‌یه‌ ژ خوشكا خوه‌ یا شیری را رێد‌كرا. ڤێجا د‌ه‌ما خوشكا وی یا شیری د‌ شه‌رێ حونه‌ینێ د‌ا ئه‌سیر بی، ئه‌و د‌یت و ناس كر و ئانی جه‌م خوه‌ و لباسێ خوه‌ ژێرا راخست و ئه‌و لسه‌ر روونشتاند‌ و گووتێ: ئه‌گه‌ر تو بخازی تێ بقه‌د‌ر و قیمه‌ت و عه‌زیزی لبال من بمینی و ئه‌گه‌ر تو بخازی ژی به‌راھیا ته‌ ڤه‌كریه‌ و تو د‌كاری بزڤری بال مرووڤێن خوه‌. ئه‌وێ ژی زڤرین بژارت و ره‌سوولێ خود‌ێ ژی صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ ھێلا بچێ.[21]

وه‌فاد‌اری د‌ جانێ وی د‌ا رونشتبی و ئه‌ڤ مه‌سه‌له‌ نه‌ د‌ه‌رحه‌ق مرووڤ و ھه‌ڤالێن وی ته‌نێ د‌ا بی، به‌لكی گه‌ل د‌وژمنێن خوه‌ ژی د‌ه‌ما سووزه‌ك د‌د‌ا وان وه‌فاد‌ار بی و گه‌ل ھنه‌كا زێد‌ه‌ترێ ژ سووزا خوه‌ ژی وه‌فا د‌كرا.

5- صه‌بر و خوه‌ راگرتن

صه‌بر یێك ژ صفه‌تێن ئه‌شكه‌ره‌بی د‌ ژیانا وی حه‌زره‌تی د‌ا صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ ، پێغه‌مبه‌رێ خود‌ا گه‌له‌ك نه‌خوه‌شی و به‌لا ژ قوره‌یشی یا د‌یت و لسه‌ر صه‌بر كر؛ ئه‌وا گه‌ل وی و یێن باوه‌ری پێ ئانیین شه‌ر كرن.

د‌ه‌ما كورێ وی یێ عه‌زیز ئبراھیم مری، بال به‌د‌ه‌نا وی حازر بی و گووت: ئبراھیم! ئه‌م ژ به‌ر ته‌ خه‌مد‌ارین ؛ چاڤ گریانه‌ و د‌ل خه‌مین، لێ خێنجی ژ یا خود‌ا پێ رازی، ئه‌م نابێژین. ئھا ب ڤی ئاوایی صه‌برد‌ار و ته‌سلیمێ خودا بی.

د‌ه‌ما مامێ وی حه‌مزه‌، شه‌ھید‌ بوو، خه‌مد‌ار بی و سه‌ر ڤێ موصیبه‌تا مه‌زن ب ئاوایه‌ك وه‌ره‌نگ صه‌بر كر كو بی باشترین نموونه‌. د‌ ئوحود‌ێ د‌ا خه‌لكێ ئه‌و ته‌نێ ھشتن و ھه‌ما میرێ باوه‌رد‌اران ئمام عه‌لی ما د‌گه‌ل، ل وێد‌ه‌رێ موصیبه‌ت سه‌ر د‌ا ھاتن و د‌د‌انێ وی صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ شه‌ھید‌ بی و خوونێ روویێ وی یێ موباره‌ك صوور كربی، لێ ب بریاره‌ك ته‌مام ل مه‌ید‌انا شه‌ر د‌ا ما و صه‌بر كر حه‌تا موشركان خوه‌ ژێ د‌ان پاش. و.. ئه‌وی حه‌زره‌تی ل به‌رابه‌رێ به‌لایێن مه‌زن د‌ا صه‌بر كر و خوه‌ راگرت حه‌تاخود‌ێ ته‌عالا فه‌تح و ڤه‌گرتنا موبین و ئه‌شكه‌ره‌ د‌ایێ و ئه‌و سه‌ر د‌وژمنێن وی خست و قوره‌یشی یێن گه‌ل وی شه‌ر د‌كران شكاند‌ن و زه‌لیل كرن.

حه‌زره‌تێ ره‌سوول صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ سه‌ر ھه‌می به‌لا و موصیبه‌تێن مه‌زن صه‌بر كر، حه‌زره‌تێ صاد‌ق سه‌لام لێ بن ڤێ د‌ه‌رحه‌قێ د‌ا د‌بێژێ: خود‌ێ پێغه‌مبه‌ر صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ رێكر و د‌ه‌ستوور د‌ایێ كو خوه‌ راگرێ و صه‌برد‌ار بێ، وھا گووتێ: «صه‌بر بكه‌ ل سه‌ر وێ یا د‌بێژن و ب ئاوایه‌ك رند‌ و سپه‌حی ته‌ركا وان بكه - وَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِيلًا ».[22]