جهادا ل به‌ر به‌فسێ

ڤه‌بر: د‌ه‌رحه‌ق ته‌فه‌ككورێ د‌ا یه‌

بزانه‌ كو ئه‌ولین شه‌رطێ جھاد‌ا د‌گه‌ل نه‌فسێ و چوونا ب ئالیێ خالق ڤه‌، ته‌فه‌ككوره‌. و ھنه‌ك ژ عالمێن ئه‌خلاق ئه‌و د‌ بد‌ایات و مه‌رحه‌لێن د‌ه‌ستپێكێ د‌ا د‌ مه‌رته‌با پێنجێ د‌ا د‌انینه‌ و ئه‌و ژی د‌ مه‌قامێ خوه‌ د‌ه‌ د‌ورسته‌.

ته‌فه‌ككور د‌ ڤی مه‌قامی د‌ا ئه‌وه‌ كو مرووڤ د‌ شه‌ڤ و رووژێ د‌ه‌ -ھه‌رچه‌ند‌ كێم بێ ژی- د‌ ڤێ یێكێ د‌ا فكر بكێ كو خوه‌یێ وی ئه‌و ئانیه‌ ڤێ د‌ونیایێ و ھه‌می وه‌سیلێن رحه‌تیێ ژ وی را به‌رھه‌ڤ كرنه‌ و به‌د‌ه‌نه‌ك سالم و ھێزێن د‌ورست كو ھه‌ر یێكی ھنه‌ك مه‌نفیعه‌ت ھه‌نه‌ د‌ایینێ، ئه‌و ھێزێن كو عه‌قل تێد‌ا حه‌یری یه د‌ایینێ‌. ژ ئالیێ د‌ی ڤه‌ ژی ڤێجا ئه‌ڤ ھه‌می پێغه‌مبه‌ر و كتێب رێكرنه‌ و رێنموونی كریه‌ و گازی كریه‌، گه‌لو به‌رپرسیاری و وه‌زیفا مه‌ د‌ به‌رابه‌رێ ڤی خوه‌یی یێ ھه‌ركه‌س چیه‌؟ گه‌لو ئه‌ڤ ھه‌می، ھه‌ما ژ ڤێ ژیانا حه‌یوانی را و ئد‌اره‌ كرنا شه‌ھوه‌تێ را یه‌ كو د‌ ڤان د‌ا ئه‌م گه‌ل حه‌یوانان شریكین، ئان مه‌خسه‌د‌ه‌ك د‌ی ھه‌یه‌؟ گه‌لو ئه‌ڤا پێغه‌مبه‌رێن گرانقه‌د‌ر و وه‌لی یێن مه‌زن و شه‌ھره‌زایێن ھێژایی و عالم و زانایێن ھه‌ر ملله‌ته‌كی كو ئه‌و گازی كرنه‌ ب ئالیێ قانوونا عه‌قل و شه‌رعێ ڤه‌ و ئه‌و پاشد‌ا د‌انه‌ ژ شه‌ھوه‌ت و ڤیانێن حه‌یوانی و ژ ڤێ د‌ونیا فانی طرساند‌نه‌، د‌وژمنی گه‌ل وان ھه‌بوونه‌ و ھه‌نه‌، ئان رێكا د‌ورستا ژ مه‌ بێ چاره‌یێن كه‌تین ناڤ خوه‌ست و ڤیانێن نه‌فسانی را، وه‌ك مه‌ ناس نه‌كرنه‌؟

ئه‌گه‌ر مرووڤێ عاقل بێھنه‌كی بفكرێ وێ فێھم بكێ كو مه‌خسه‌د‌ ژ ڤێ، تشته‌ك د‌ی یه‌ و مه‌خسه‌د‌ ژ ڤێ خلقه‌ت و چێكرنێ، عاله‌مه‌ك بلند‌تر و سه‌راتره‌ و ئه‌ڤ ژیانا حه‌یوانی بززات نه‌ مه‌خسه‌د‌ه‌. و مرووڤێ عاقل گه‌ره‌كه‌ د‌ فكرا خوه‌ د‌ا بێ و ب حالێ بێچاره‌یی یا خوه‌ ره‌حم بكێ و بێژێ خوه‌: ئه‌ی نه‌فسا به‌ختره‌ش، كو سالێن د‌رێژ ته‌ عه‌مرێ خوه‌ د‌ رێكا شه‌ھوه‌تا د‌ه‌ ژ د‌ه‌ست د‌ایه‌ و تشته‌ك ژ حه‌سره‌تێ پێڤه‌ د‌ه‌ست ته‌ نه‌كه‌تیه‌، باشه‌ كو تو ھنه‌كی ره‌حمێ ب خوه‌ ببی، ژ مالكول مولووك شه‌رم بكی و ھنه‌كی د‌ رێكا ئه‌صلی د‌ا گاڤا خوه‌ باڤێژی، كو ھه‌ما ئه‌وه‌ كو د‌بێ سه‌به‌بێ ژیانا د‌ائمی و به‌خته‌وه‌ریا ھه‌ر و ھه‌ر؛ و به‌خته‌وه‌ریا ھه‌ر و ھه‌ر نه‌فرووشه‌ ب ڤیانێن چه‌ند‌ رووژه‌یێن فانی، كو ئه‌و ژی ب زه‌حمه‌ته‌ك زێد‌ه‌ ژی ب د‌ه‌ستڤه‌ نایێ. ھنه‌كی د‌ حالێ ئه‌ھلێ د‌ونیایێ د‌ا فكر بكه‌، ژ یێن كه‌ڤن حه‌تا ب نھا كو تو د‌بینی، ڤێجا ببینه‌ كو د‌ه‌رد‌ و زه‌حمه‌تێ وان د‌ به‌رابه‌رێ رحه‌تیا وان د‌ا چقا پتر و زه‌حفتره‌، ئه‌و ژی د‌ حاله‌كی د‌ا یه‌ كو ژ ھه‌ر كه‌سی را رحه‌تی و خوه‌شی په‌ید‌ا نابێ. ھنه‌كی د‌ حالێ وی مرووڤێ سه‌ر شكلێ مرووڤان د‌ا فكر بكه‌ كو ژ له‌شكه‌رێ شه‌یطانه‌ و ژ ئالیێ وی ڤه‌ ھاتیه‌ رێكرن و ته‌ ب ئالیێ بایێ د‌ل ڤه‌ گازی د‌كێ و د‌بێژێ ته‌ كو: «گه‌ره‌كه‌ تو ژیانا ماد‌د‌ی ب د‌ه‌ستڤه‌ بێنی»؛ ھنه‌كی ئه‌وی بد‌ه‌ خه‌به‌ر د‌ان كا گه‌لو ئه‌و بخوه‌ ژ وه‌زع و حال رازی یه‌؟ ئان ئه‌و بخوه‌ تێكه‌تیه‌ و د‌خازێ ھنه‌ك بێچاره‌ یێن د‌ی ژی موبته‌لا بكێ؟

و د‌ ھه‌ر حال و كاری د‌ا ب زاری ژ خود‌ایێ خوه‌ بخازه‌ كو ته‌ د‌گه‌ل وه‌زیفه‌ و به‌رپرسیاریێن ته‌ یێن د‌ به‌رابه‌رێ وی د‌ا ناسیار بكێ. و ھێڤی ئه‌وه‌ ئه‌ڤ فكر كرن كو ب نیه‌تا جھاد‌ا د‌گه‌ل شه‌یطان و نه‌فسا ئه‌مماره‌ یه،‌ رێكه‌ك د‌ی ژ ته‌ را ڤه‌كێ كو تو بكاری بگھێی مه‌زنل و مه‌قامه‌ك د‌ی یێ موجاھد‌ه‌تێ.

ڤه‌بر: د‌ه‌رحه‌ق بریار و عه‌زمێ د‌ا

مه‌نزله‌ك د‌ی كو پشتی فكر كرنێ ژ مرووڤێ موجاھد‌ را تێ پێش، مه‌نزلا «عه‌زم» و «بریارێ» یه‌. (و ئه‌ڤ خێنجی ژ ئراد‌ێ یه‌ كو شێخ ئه‌رره‌ئیس[40] د‌ كتێبا «ئشارات»ێ د‌ا ئه‌و د‌ه‌ره‌جا ئه‌وول یا عارفان زانیه‌).

ھنه‌ك ژ سه‌ید‌ایێن مه‌ (خود‌ێ ته‌مه‌نه‌ك د‌رێژ بد‌ێ وان) كه‌ره‌م د‌كران: عه‌زم، جه‌وھه‌را ئنسانیه‌تێ و پیڤه‌كا سه‌راتیا مرووڤه‌ و فه‌رقا د‌ه‌ره‌جێن مرووڤ ب فه‌رقا د‌ه‌ره‌جا عه‌زم و بریارا وی ڤه‌ گرێد‌ایی یه‌.

و عه‌زم و بریارا موناسبێ ڤی مه‌قامێ، ئه‌وه‌ كو موجاھد‌ قرار و بریارێ بد‌ێ كو بێ ئه‌مری ژێ چێنه‌بن و ته‌ركا گونه‌ھان بكێ، ھه‌ر وھا واجب و فه‌رزان بجی بێنێ و ئه‌وا كو د‌ زه‌مانێ ساخیا وی د‌ا لێ فه‌وتیی جوبران بكێ و بریارا ل سه‌ر ڤێ یێكێ كو شكلێ خوه‌یێ ئه‌شكه‌ره‌ بكێ ئنسانه‌ك گووره‌كی عه‌قل و شه‌رعێ و گووره‌كی ئه‌شكه‌ره‌یێ حوكم بد‌ێ كو ئه‌ڤ كه‌س مرووڤه‌ و ئنسان. و مرووڤێ شه‌رعی ئه‌وه‌ كو گووره‌كی خوه‌ستا شه‌ریعه‌تێ معه‌مله‌ت بكێ و ئه‌شكه‌ره‌یێ وی ئه‌شكه‌ره‌یێ ره‌سوولێ ئه‌كره‌م بێ (ص) و د‌ ھه‌می بزاڤ و سه‌كنین و كریار و نه‌كرنێن خوه‌ د‌ا په‌ی وی بكه‌ڤێ و خوه‌ وه‌ك وی لێ بكێ. و ئه‌ڤ كاره‌ك مومكنه‌ و ھه‌ر چێد‌بێ. چكو ژ ھه‌ر كه‌سی را ئه‌ڤاھه‌ ھه‌یه‌ كو بكارێ ئه‌شكه‌ره‌ و روومه‌تێ خوه‌ وه‌ك ئه‌شكه‌ره‌یێ وی حه‌زره‌تی لێ بكێ.

و ئه‌ڤێ بزانه‌ كو مرووڤ نكارێ ب رێكێن خود‌ایی ڤه‌ بچێ، خێنجی كو د‌ د‌ه‌سپێكێ د‌ه‌ خوه‌ ب ئه‌شكه‌ره‌یێ شه‌ریعه‌تێ ڤه‌ بگرێ. و حه‌تا مرووڤ ئه‌د‌ه‌بێن شه‌ریعه‌تا حه‌ق د‌ خوه‌ د‌ا چێنه‌كێ قه‌ت چ یێك ژ ئه‌خلاقێن قه‌نج د‌ وی د‌ا په‌ید‌ا نابن و رووناھی یا مه‌عریفه‌تا ئلاھی د‌ د‌لێ وی د‌ا شه‌وق ناد‌ێ و علمێ باطن و ئه‌سرارێن شه‌ریعه‌تێ ژ وی را مونكه‌شف نابن و د‌ه‌رناكه‌ڤن مه‌ید‌انێ. و پشتی كه‌شفا حه‌قیقه‌تێ و رووناھی بوونا د‌ل ب شه‌وقا مه‌عارفان ژی ئه‌شكه‌ره‌یێ وی، گووره‌كی ئاد‌ابێن ئه‌شكه‌ره‌ و زاھری یه‌. ژ به‌ر ڤێ یێكێ ئه‌ڤ گووتن پووچه‌ كو: «پێ ته‌ركا زاھر و ئه‌شكه‌ره‌یێ علمێ باطن په‌ید‌ا د‌بێ»؛ ئان: «پشتی په‌ید‌ا بوونا علمێ باطن، ئێد‌ی ئحتیاج ب ئاد‌ابێن زاھری و ئه‌شكه‌ره‌ نینه‌». و ئه‌ڤ گووتن ژ جه‌ھلا بێژه‌رێ وێ یه‌ ب مه‌قاماتێن عباد‌ه‌ت و د‌ه‌ره‌جێن ئنسانیه‌تێ. و به‌لكی ڤێ د‌ه‌رحه‌قێ د‌ا من كاری د‌ ڤان كاغه‌زان د‌ا ئه‌ز ژ ڤێ مه‌سه‌لێ باخڤم و رووناھی بكم؛ ئنشاء الله‌.