ئجازه‌تنامه‌ و كه‌ساتیێن علمی



É شێخ عه‌بباسێ قومی (١٢٩٤ – ١٣٥٩ ھ ق) ژ حه‌د‌یسگێرێن صه‌د‌ا ١٤ و یێك ژ شێخ و مه‌زنێن ئه‌ھلێ روایه‌تێ یه‌ كو ئمام خومه‌ینی ژ وی ئجازه‌تا روایه‌تێ وه‌رگرتیه‌. جه‌نابێ وی سالێن د‌رێژ د‌گه‌ل عه‌للامه‌ یێ پر زانا میرزا حه‌سه‌نێ نووری (ره‌) بوویه‌ كو د‌ه‌رحه‌ق به‌رھه‌ڤكرن و نڤیسین و ته‌صحیحێن به‌رھه‌مێن میرزا گه‌له‌ك ئاریكارێ وی بوو. شێخ عه‌بباس كه‌سایه‌تیه‌ك لێكووله‌ك ژیر و نڤیسه‌رێ كتێبێن زه‌حفی بوو. سه‌فینه‌تول بحار، یێك ژ به‌رھه‌مێن وی یه‌ كو ته‌ئلیفا وێ ٢٧ سالان د‌ه‌وام كر. ژ به‌رھه‌مێن وی نه‌: مه‌فاتیحول جنان، مونته‌ھه‌ل ئامال، ته‌تممه‌تول مونته‌ھا و فه‌وائد‌ێ ره‌ضه‌وییه‌.

É شه‌ھید‌ێ ئه‌ول، شێخ شه‌مسود‌د‌ین موحه‌ممه‌د‌ بن مه‌ككی یێ عاملی، (٧٣٤ - ٧٨٦ ھ ق) یێك ژ مه‌زن و زانایێن بلند‌مه‌رته‌به‌ یێن ئمامییه‌؛ د‌ علوومێن موخته‌لف د‌ا سه‌ید‌ایه‌ك بلند‌ مه‌رته‌به‌ بوو كو د‌ بابه‌تێ فقھێ د‌ا ژ وی را «ئمامول فقھ» د‌ھاتا گووتن. شه‌ھید‌، د‌ بنه‌ماله‌ك ئه‌ھلێ علم و ئه‌د‌ه‌ب د‌ا مه‌زن بوو كو زارووكێن وی چ كه‌چ و چ كور، ھه‌می ژ ئه‌ھلێ علم و فقھێ بوون. شه‌ھید‌، بال گه‌له‌ك سه‌ید‌ایان د‌ه‌رس خوه‌ند‌ و ژ عالمێن مه‌زھه‌بێن موخته‌لف ئجازه‌ت وه‌رگرتن. مه‌شھوورترینێ شاگرد‌ێن وی ئه‌ڤن: شێخ زه‌ینود‌د‌ین عه‌لی بن خازن، شێخ عه‌بد‌ول عالی یێ كوره‌كی، شێخ حه‌سه‌ن ب سوله‌یمان، شێخ مقد‌اد‌ێ سیووری. ژ به‌رھه‌مێن وی نه‌: د‌ورووس، زكرای، به‌یان، قه‌واعد‌، ئه‌للومعه‌ ئه‌د‌د‌ه‌مشقییه‌ و ئه‌لئه‌ربه‌عون حه‌د‌یسا.

Ð ص

É صه‌د‌ووق، موحه‌ممه‌د‌ بن عه‌لی بن حوسه‌ین بن مووسا بن بابوه‌یھ یێ قومی، كونیا وی ئه‌بوو جه‌عفه‌ر و مه‌شھوور بوویی ب «ئبن بابوه‌یھ»ه‌ (- ٣٨١ ھ ق) یێك ژ مه‌زنێ زانایێن ئمامییه‌ و یێك ژ مه‌زنێ ئه‌ھلێ حه‌د‌یس و فقھا شیعی یه‌. ئه‌وی ل د‌ه‌مێ غه‌یبه‌تا كورت یا ئمام مه‌ھد‌ی (سه‌لام ل سه‌ر بن) و سه‌با خاترا د‌وعا یا وی حه‌زره‌تی ژ د‌اییك بوو. جه‌نابێ وی ژ بابێ خوه‌، عه‌لی بن بابوه‌یھ، موحه‌ممه‌د‌ بن حه‌سه‌ن بن وه‌لید‌ و جه‌عفه‌ر بن موحه‌ممه‌د‌ یێ قوولوه‌یھ روایه‌ت نه‌قل كرنه‌ و یێك وه‌ك ئبن شازان، غه‌زائری، شێخ ئه‌بوو جه‌عفه‌ر موحه‌ممه‌د‌ د‌وریستی ژ جه‌نابێ وی روایه‌ت نه‌قل كرنه‌ و گێرانه‌. ھاتیه‌ گووتن كو نڤیس و به‌رھه‌مێن وی ژ سێصه‌د‌ان ژی زێد‌ه‌ترن كو مه‌شھوورترینێ وان ئه‌ڤن: مه‌ن لا یه‌حزه‌روھول فه‌قیھ، ئكمال ئه‌د‌د‌ین وه‌ ئتمام ئه‌ننعمه‌، ئه‌لخصال، ئه‌تته‌وحید‌، عویونو ئه‌خبار ئه‌ررضا، ئه‌لئه‌مالی، مه‌عانی ئه‌لئه‌خبار، عله‌ل ئه‌ششه‌رایع، ھد‌ایه‌ت و موقه‌ننه‌ع. مه‌زار و قه‌برێ وی ل باژارێ ره‌ی د‌ا زیاره‌تگه‌ھا حه‌ژێكه‌رێن ئه‌ھلێ به‌یتێ یه‌.

Ð ط

É طووسی، ئه‌بوو عه‌لی حه‌سه‌ن بن موحه‌ممه‌د‌ Ú˜ فه‌قیھێن مه‌زنێ شیعی Ùˆ Ú˜ شاگرد‌ێن بناڤ Ùˆ د‌ه‌نگێ بابێ خوه‌، Ø´ÛŽØ® طووسی یه‌. ئه‌و پشتی بابێ خوه‌، بوو به‌رپرسیارێ ته‌ربیه‌ت كرنا شاگرد‌ێن بابێ خوه‌؛ گه‌له‌ك Ú˜ شاگرد‌ان د‌ه‌رس Ú˜ ÙˆÛŒ وه‌رگرتن. طووسی حه‌تا سالا ٥١٥ Ú¾ Ù‚  د‌ژیا Ùˆ چه‌ند‌ه‌ك Ú˜ به‌رھه‌مێن ÙˆÛŒ ئه‌ون: ئه‌لمورشد‌ ئلا سه‌بیل ئه‌تته‌عه‌ببود‌، ئه‌مالی Ùˆ شه‌رح نھایه‌تول ئه‌حكام.

É طووسی، مه‌شھوور بوویی ب «شێخوططائفه‌» ئه‌بوو جه‌عفه‌ر موحه‌ممه‌د‌ بن حه‌سه‌ن (٣٨٥ – ٤٦٠ ھ ق) یێك ژ مه‌زنترین و سه‌راترینێ زانایێن جھانا ئسلامێ یه‌. طووسی ره‌ئیسێ فه‌قیھ و موتكه‌للمێ زه‌مانێ خوه‌ بوو و ل بابه‌تێ علمێن رجال، ئه‌د‌ه‌ب و ته‌فسیر و حه‌د‌یسێ د‌ا گه‌له‌ك بلند‌مه‌رته‌به‌ بوو. سه‌ید‌ایێن وی شێخ موفید‌، سه‌ید‌ مورته‌ضا، ئبن غه‌زائری، ئبن عه‌بد‌وون، بوونه‌؛ شێخ خوه‌ی د‌و كتێبا مه‌شھوور یا شیعه‌ یانی ئستبصار و ته‌ھزیبێ یه‌ كو ھه‌رد‌و ژ چار كتێبێن سه‌ره‌كی یا ئمامییه‌ تێن حه‌سابێ. كتێبێن نھایه‌ و خلاف و مه‌بسووط د‌ بابه‌تێ فقھێ و كتێبێن وه‌ك: فھرست، رجال، ئختیارو مه‌عرفه‌ت ئه‌ررجال، عد‌د‌ه‌تول ئوصوول، ئه‌لغه‌یبه‌ت، ئه‌تتبیان فی ته‌فسیر ئه‌لقورئان، ته‌لخیص ئه‌ششافی، مصباحول موجته‌ھد‌، ژ وی نه‌. شێخ طووسی پشتی شه‌وتین و ژناڤ چوونا كتێبخانا وی (د‌ سالا ٤٤٨ ھ.ق) ژ به‌غد‌ایێ به‌ره‌و نه‌جه‌فێ ڤه‌ چوو و مه‌د‌ره‌سه‌ یا علمییه‌ یا نه‌جه‌فێ د‌امه‌زراند‌.

Ð ع

É عاملی، شێخ حوسه‌ین بن عه‌بد‌وصصه‌مه‌د (٩١٨ – ٩٨٤ ھ ق)، بابێ شێخ به‌ھایی یه‌ كو ب چه‌ند‌ پشتان د‌گھێ حارس بن عه‌بد‌وللاھێ ھه‌مه‌د‌انی كو ژ صه‌حابی یێن مه‌زنێ میرێ باوه‌رد‌اران عه‌لی (سه‌لامێن خود‌ێ لێ بن) بوویه‌. ئه‌و ژ شاگرد‌ێن شه‌ھید‌ێ سانی و سه‌یید‌ حه‌سه‌نێ كوره‌كی و سه‌ید‌ایه‌ك لێكوول و ئه‌ھلێ ئه‌د‌ه‌ب و شعرێ بوویه‌ كو گه‌له‌ك كه‌سان د‌ د‌ه‌رس د‌انا وی د‌ا حازر د‌بوون. ژ به‌رھه‌مێن وی نه‌: د‌رایه‌تول حه‌د‌یس، ئه‌ربه‌عین و شه‌رحول قه‌وائد‌.

É عه‌لی بن ئبراھیم كورێ ھاشمێ قومی، موحه‌د‌د‌س، موفه‌سسر و فه‌قیھێ ئاخریكا صه‌د‌سالا سێ و د‌ه‌ستپێكا صه‌د‌سالا چارێ ھجری و یێك ژ سه‌ید‌ایێن شێخ كوله‌ینی بوویه‌. ھاتیه‌ گووتن كو ئه‌و گه‌له‌ك به‌رھه‌م به‌رد‌ه‌ست كرنه‌، ژ وانه‌: كتاب مه‌ناقب، قورب ئه‌لئه‌سناد‌، كتاب ئه‌ششرایع، كتاب مه‌غازی، كتاب ئه‌لئه‌نبیاء و ھه‌ر وھا ته‌فسیرا قورئانا كه‌ریم. مه‌زار و قه‌برێ وی ل باژارێ قومێ د‌ا یه‌.



back 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 next