ئه‌خلاقێ ئمام عه‌لی سه‌لام لێ بن

ئمام گووت: ھه‌زار د‌یناران بد‌نێ، د‌ه‌ما د‌انێ، ئه‌صبه‌غ گووت: ئه‌ی میرێ باوه‌رد‌اران، ھه‌زار د‌ینار! ئه‌وی ھه‌زار د‌ینار پر حه‌ساب كر. لێ ئمام وھا جه‌وابا وی د‌ا: من ژ ره‌سوولێ خود‌ا بھیست، گووت: خه‌لكێ د‌ جی و مه‌رته‌با وان د‌ا د‌انن، مه‌رته‌باڤی ژی لبال من ئه‌ڤه‌.[xlviii]

2- د‌ه‌ما به‌یتول مالا به‌صرێ ته‌قسیم كری سه‌ر له‌شكه‌رێ خوه‌، ھه‌ر یێك ژ وان ٥٠٠ صه‌د‌ د‌ینار به‌ركه‌ت، ئه‌وقا ژی گھا وی. ڤێجا كه‌سه‌ك ھات بالێ و گووتێ: ئه‌ز د‌ به‌د‌ه‌نا خوه‌ د‌ا نه‌ د‌گه‌ل ته‌ بیم لێ د‌ د‌ل د‌ا ئه‌ز گه‌ل ته‌ بیم، نخوه‌ تشته‌كی ژ ڤی مالی بد‌ه‌ من ژی، ئه‌وی حه‌زره‌تی به‌ھرا خوه‌ د‌ایێ و تشته‌ك ژێرا نه‌ما.[xlix]

3- موعه‌للایێ كورێ خونه‌یس د‌بێژێ، حه‌زره‌تێ صاد‌ق سه‌لام لێ بن گووت: عه‌لی سه‌لام لێ بن د‌ ھه‌وایه‌ك بارانی د‌ا ته‌لیسه‌ك نان ل پشتا وی بی و چوو سیبه‌رگه‌ھا به‌نی ساعد‌ه‌، به‌ر ھنه‌كان را بووری كو رازایی بین، ڤێجا ھه‌ر یێك ژ وان تووتكه‌ك ئان د‌و تووتك نان خستن بن جھكێ وانڤه‌ و پشتی ھنگێ لێد‌ا چوو.[l]

4- جاره‌كی ئمام مه‌شكه‌ك ل پشتێ بی، ژ خارند‌انا فه‌قیران را رێكه‌ت و چو و وھا د‌گووتا:

ئه‌ی مه‌زن و ئلاھێ باوه‌رد‌اران، تو خێرێن من یێن ڤێ شه‌ڤێ قه‌بوول بكه‌، تو زانی كو ژ ڤێ پێڤه‌ و خێنجی ژ ڤێ یا من خوه‌ پێ ستار كری، من تنه‌ھن و تو زانی ھه‌رچه‌ند‌ من ئحتیاجی پێ ھه‌بی لێ ژ نێزیكبوونا ته‌ را من ئه‌و ژ خوه‌ ڤه‌گرت. یا ره‌ب تو رویێ من ل عه‌رد‌ێ نه‌د‌ه‌ و گازیا من پاشڤه‌ نه‌زڤرینه‌.[li]

5- ئمام عه‌لی سه‌لام لێ بن چار د‌رھه‌م ھه‌بین، یێك بشه‌ڤ د‌ا و یێك برژژڤه‌ د‌ا و یێك خه‌ف و یاد‌ی ژی ئه‌شكه‌ره‌ د‌ا، ڤێجا ئه‌ڤ ئایه‌ت د‌ه‌رحه‌ق وی د‌ا ھات: ئه‌وێن بشه‌ڤ مالێ خوه‌ د‌د‌ن .. [lii]

٦- د‌ زه‌مانێ پێغه‌مبه‌ر د‌ا صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ فه‌قیره‌كی ماله‌ك ته‌نگ ھه‌بی و د‌ كێله‌كا وی د‌ا ژی ماله‌ك د‌ه‌وله‌مه‌ند‌ ھه‌بی كو د‌ حه‌وشا وێ د‌ا ته‌ژی د‌ارخورمه‌ بین، ڤێجا د‌ه‌ما خورمه‌ ژێ د‌كه‌تان مالا یێ فه‌قیر د‌ا، ئه‌و د‌چوا و خورمه‌ ژزارووكان د‌ستاند‌ا، ئه‌وی مه‌سه‌له‌ ژ ره‌سوولێ خود‌ا را صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ گووت، حه‌زره‌ت رێكر پێ ئانی و گووتێ: ئه‌ڤی بوستانی بفرووشێ و ژ به‌رڤه‌ ژ خوه‌ را بوستانه‌كی ل بھشتێ بگره‌، ئه‌وی قه‌بوول نه‌كر و گووت: یا حازر ئه‌ز ناد‌م ب یا د‌ه‌ین و گووتنا ره‌سوولێ خود‌ێ صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ قه‌بوول نه‌كر. ئه‌وی صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ مه‌سه‌له‌ ژ حه‌زره‌تێ عه‌لی را گووت، ئه‌و سه‌لام لێ بن ھات گووتێ: ئه‌ڤی بوستانی بفرووشه‌ من، ئه‌زێ ژی ل فلان جھێ بوستانه‌كی بد‌م ته‌، ھات قه‌بوول كرن و ئمام ئه‌و بوستان گرت و د‌ا وی فه‌قیری.[liii]

شه‌عبی د‌بێژێ: عه‌لی سه‌خیترینێ خه‌لكێ بی، ئه‌و ئه‌خلاق ھه‌بی كو خود‌ێ ته‌عالا حه‌ژێ د‌كێ، یانی مه‌رد‌ی و د‌انكرن. ئه‌وی قه‌ت ژ خازووكه‌كی را نه‌گووت: نه‌.[liv]

ئه‌ڤ بی ھنه‌ك ژ به‌حسا مه‌رد‌ی و سه‌خاوه‌تا وی كو ژ كتێبا، مه‌ د‌ه‌رحه‌ق میرێ باوه‌رد‌اران عه‌لی یێ كورێ ئه‌بو تالب د‌ا سه‌لام لێ بن نڤیسیی، ھاتیه‌ گرتن.

[i]- نه‌ھجول به‌لاغه‌، ناما ٣١: يَا بُنَيَّ، اجْعَلْ نَفْسَكَ مِيزَاناً فِيَما بَيْنَكَ وَبَيْنَ غَيْرِكَ، فَأَحْبِبْ لِغَيْرِكَ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ، وَاكْرَهْ لَهُ مَا تَكْرَهُ لَهَا، وَلاَ تَظْلِمْ كَمَا لاَ تُحِبُّ أَنْ تُظْلَمَ، وَأَحْسِنْ كَمَا تُحِبُّ أَنْ يُحْسَنَ إِلَيْكَ، وَاسْتَقْبِحْ مِنْ نَفْسِكَ مَا تَسْتَقْبِحُ مِنْ غَيْرِكَ، وَارْضَ مِنَ النَّاسِ بِمَا تَرْضَاهُ لَهُمْ مِنْ نَفْسِكَ، وَلاَ تَقُلْ مَا لاَ تَعْلَمُ وَإِنْ قَلَّ مَا تعْلَمُ، وَلاَ تَقُلْ مَا لاَ تُحِبُّ أَنْ يُقَالَ لَكَ. وَاعْلَمْ، أَنَّ الاِْعْجَابَ ضِدُّ الصَّوَابِ، وَآفَةُ الاَْلْبَابِ. فَاسْعَ فِي كَدْحِكَ، وَلاَ تَكُنْ خَازِناً لِغَيْرِكَ، وَإِذَا أَنْتَ هُدِيتَ لِقَصْدِكَ فَكُنْ أَخْشَعَ مَا تَكُونُ لِرَبِّكَ.