ئه‌خلاقێ ئمام عه‌لی سه‌لام لێ بن

یێك ژ بژاره‌یێن ئه‌خلاقێ وی س ئه‌و بی كو خوه‌ د ‌رێزا فه‌قیران د‌ا د‌اتانیا.

ئه‌و حه‌زره‌ت وھا د‌بێژێ: ئه‌گه‌ر ئه‌ز بخازم، ئه‌ز دکارم بگهێم هنگڤی یێ صافی و کاکلێ گه‌نم و جلێن هه‌ڤریشم، لێبه‌لێ پر دووره‌ کو هه‌وایێ نه‌فسێ سه‌ر من بکه‌ڤێ و حرص و کولبووتی یا من، من بکشێنێ ئالیێ بژارتنا خارنێ ڤه‌، حالحاله‌ ل حجازێ، ئان ل یه‌مه‌نێ ژار و به‌له‌نگازه‌ک هه‌بێ کو نه‌ به‌رهێڤی یه‌ نانه‌کی ده‌ستخوه‌ڤه‌ بێنێ و ئێکجار ب طاما تێریێ نه‌حسهایه‌. ئان ئه‌ز شه‌ڤ پێ زکێ ته‌ژی ژ خارنێ سه‌رێ خوه‌ ده‌ینم سه‌ر بالگه‌ھ و ل دووروبه‌رێ من زکێن برسی و كه‌زه‌بێن تێهنی هه‌بن. گه‌لو ئه‌ز وه‌ره‌نگ بم کو شاعر دبێژێ:

ئه‌ڤ ده‌رد ژ ته‌ را به‌سه‌ کو شه‌ڤ تو پێ زکێ تێر رازێی و ل دووروبه‌رێ ته‌ ژی مرووڤێن برسی (برچی) هه‌بن کو ل حه‌سره‌تا چه‌رمێ کارکه‌کی دا نه‌.

گه‌لو ئه‌ز ژ خوه‌ را ب ئه‌ڤی قاسی رازی بم کو بێژن: ئه‌ڤ میرێ باوه‌ردارا یه‌ و ئه‌ز د‌ زه‌حمه‌تی یێن زه‌مان دا نه‌ شریکێ خه‌لکێ بم؟ و ل وه‌ختێ زه‌حمه‌تی یان دا نه‌ پێشکێشێ وان بم؟ ئه‌ز نه‌ ژ وی قاسی را هاتمه‌ ئافراندن دا ئه‌ز ب خارنا تشتێن خوه‌شڤه‌ مژوول ببم، وه‌ک وا ده‌وارێن د گووڤان دا کو هه‌می خه‌ما وان کا و گیایێ وا یه‌، ئان وه‌ک وا حه‌یوانێن هاتین به‌ره‌دایی کرن کو خه‌ما وان چێرین و خارن و ته‌ژی کرنا زکێ وا یه‌ و ژ سه‌ر نڤیسا کو ژ وان را هه‌یه‌ بێ خه‌به‌رن، ئه‌ز نه‌هاتمه‌ ئافراندن کو به‌ره‌دایی بمینم ئان بێهووده‌ بم، ئان سه‌رێ وه‌ریسێ ژ رێ ده‌ریێ بکێشم، ئان بکه‌ڤم سه‌ر رێکا نه‌دورست و ل شاشی یێ دا بمینم.[xxii]

د‌ د‌یرووكا  رووژھه‌لات Ùˆ جھێن د‌ی د‌ا وه‌ك میرێ باوه‌رد‌اران حوكمد‌اره‌ك تنه‌بیه‌ كو ئه‌ڤقا ھای Ú˜ فه‌قیر Ùˆ ژاران ھه‌بێ. ئه‌وی د‌ ھه‌می زه‌حمه‌تییێ Ù† وان د‌ا شریكاتیا وان كریه‌ Ùˆ د‌ه‌ما ب ئالیێ مه‌له‌كووتێ ئه‌علا ڤه‌ جھێ خوه‌ گوھازتی Ú˜ÛŒ قه‌ تشته‌ك پاش خوه‌ ڤه‌ نه‌ھشتیه‌.

9- وه‌كھه‌ڤی

Ú˜ ئه‌خلاقێن ÙˆÛŒ یێن بلند‌ ئ به‌ركه‌تی ئه‌و بی كود‌  د‌ه‌مێ حوكمد‌اریا خوه‌ د‌ا خه‌لك لبال ÙˆÛŒ وه‌ك ھه‌ڤ بین Ùˆ ب چاڤێ وه‌كھه‌ڤیێ به‌رێ خوه‌ د‌د‌ا وان. ئه‌ڤه‌ Ú˜ÛŒ ھنه‌ك Ú˜ وان نموونان:

وه‌كھه‌ڤییا د‌ د‌انێ د‌ا

د‌ د‌انێ د‌ا ئه‌وی حه‌زره‌تی ھه‌می موسلمان Ùˆ  فله‌ھێن د‌ وه‌لاتێ ئسلامی د‌ا وه‌ك ھه‌ڤ به‌رێ خوه‌ د‌د‌ا وان Ùˆ ھه‌ر وھا قوره‌یشی سه‌ر یێن د‌ی را ناگرتان [xxiii] Ùˆ ھه‌ما ئه‌ڤا ھه‌ بی سه‌به‌ب كو سه‌رمایه‌د‌ارێن قوره‌یشییا نه‌رحه‌ت ببن ون ه‌گوھد‌اری یا خوه‌ Ú˜ حوكمه‌تا ÙˆÛŒ را نیشان بد‌ن. د‌ ھه‌ر حال Ùˆ كاری د‌ا ئه‌وی حه‌زره‌تی سیاسه‌تا ێپشد‌ا ھه‌یی كو ھنه‌ك سه‌ر ھنه‌كان را د‌ھاتن گرتن، ب جی نه‌ئانی Ùˆ ئه‌ڤا ھه‌ بی سه‌به‌ ھنه‌ك ڤه‌ژه‌نینان.

وه‌كھه‌ڤییا ل به‌رابه‌رێ قانوونێ د‌ا