له‌ پێغه‌مبه‌ر بوونه‌وه‌ تــــــــا كۆچكردنی بۆ «مه‌دینه‌«

خه‌دیجه‌ پاى وت: گوا بگره‌ بۆ برازاكه‌ی خۆت بزانه‌ چی ئه‌ڵا! وه‌ره‌قه‌ وتی: برازا بڵا بزانم چیت بینیوه‌، پێغه‌مبه‌ری خوا چی به‌سه‌ر هاتبوو بۆی گێرِایه‌وه‌. وه‌ره‌قه‌ وتی: ئه‌وه‌ هه‌ر ئه‌و ناموسه‌یه‌ [فرشته‌یه‌] كه‌ بۆ موسا دابه‌زیوه‌، خۆزگه‌ ئه‌مرۆ من گه‌نج بومایه‌، خۆزگه‌ ئه‌ورۆژه‌م بدیتبایه‌ كه‌ چۆن هۆزه‌كه‌ت له‌ناو خۆیان ده‌رت ئه‌كه‌ن، پێغه‌مبه‌ری خوا وتی: «مه‌گه‌ر من ده‌ر ئه‌كه‌ن؟» وتی: به‌ڵا...» [16].

ره‌خنه‌ گرتن و لێكۆڵینه‌وه‌ی باسه‌كه‌

هه‌ر وه‌كو وتمان ئه‌و ریوایه‌ته‌ به‌و جۆره‌ ناتوانین وه‌ری بگرین، چونكه‌  هه‌م له‌رووی به‌ڵگه‌وه‌، وه‌ هه‌م له‌رووی ده‌قه‌وه‌ به‌هایه‌كی بۆ نییه‌.

1 ـ راوىیه‌كه‌ى ئه‌و راپۆرته‌ عایشه‌یه‌، وه‌ له‌ ساڵى چوار یان پێنجی پێغه‌مبه‌رایه‌تی له‌دایك بووه‌[17]. كه‌واته‌ ئه‌و له‌زه‌مه‌نی روداوه‌كه‌ نه‌بووه‌ تا به‌چاوی خۆی روداوه‌كه‌ ببینا، وه‌ هه‌روه‌ها ناوی راوىیه‌كه‌ (یانی ئه‌و كه‌سه‌ كه‌ روداوه‌كه‌ی گیراوه‌ته‌وه‌) باسى نه‌كردووه‌ كه‌ له‌كا وه‌ری گرتووه‌، كه‌واته‌ له‌رووی به‌ڵگه‌و گێرِانه‌وه‌، با سه‌رو شوێنه‌ وه‌ له‌زاراوه‌ دا «مورسه‌ل» پێ ئه‌وترێت، وه‌ ریوایه‌تى مورسه‌ل به‌های بۆ نییه‌.

2 ـ به‌پاى ئه‌وراپۆرته‌فرشته‌ی وه‌حی چه‌ندین جار به‌ موحه‌ممه‌د صلی الله علیه و اله وتووه‌ بخوێنه‌، ئه‌ویش هه‌ر وتوویه‌تی ناتوانم! ئه‌گه‌ر بریاره‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر [ئه‌و ئایه‌تانه‌] له‌ سه‌ر ته‌خته‌یه‌ك كه‌ نوسراوه‌ بخوێنێته‌وه‌، راست نییه‌ چونكه‌ خواو فرشته‌كه‌ی وه‌ هه‌موو خه‌ڵكی مه‌ككه‌ ئه‌یانزانی كه‌ موحه‌ممه‌د نه‌خوێنده‌واره‌ وه‌ ناتوانا بخوێنیته‌وه‌ [كه‌واته‌ خوا فرشته‌كه‌ی] چۆن داوای شتى وا له‌ موحه‌ممه‌د ئه‌كه‌ن! به‌ڵام ئه‌گه‌ر مه‌به‌ست له‌و خوێندنه‌ دوباره‌ كردنه‌وه‌یه‌ له‌دوای فرشته‌ی وه‌حی بێ، بێگومان، كارێكی گران نییه‌، به‌تابیه‌تی موحه‌ممه‌د (ناوی به‌ عاقلترین و زیره‌كترین كه‌س ده‌رچووبوو) كه‌ له‌ ته‌مه‌نی پێگه‌یوی ئاوه‌زو هزرى دابوو! مه‌حاڵه‌ نه‌توانا شتى وا له‌دوای فرشته‌ كه‌ دوباره‌ بكاته‌وه‌.

3 ـ دو سا جار گوشینی پێغه‌مبه‌ری ئیسلام له‌ڵایه‌نی فرشته‌ی وه‌حىیه‌وه‌ ئه‌بێ چ په‌یامێك رابگه‌ینا؟! هه‌موومان ئه‌زانین كه‌ فێر بونی شت كاری مێشكه‌و په‌یوه‌ندی به‌گوشین و ته‌وژم هێنان به‌ له‌ش نییه‌، ئه‌گه‌ر زه‌ینمان بۆ ئه‌وه‌ برِوات كه‌ ئه‌و جۆره‌ كاره‌ له‌ به‌ر ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر به‌شێوه‌ی كوتوپرِ فێری خوێندن با، خۆ ئیراده‌ی خوا بۆ خوێنه‌واركردنی ئه‌و به‌سه‌ و پێویستی به‌ پێشه‌كی نییه‌.

ئه‌گه‌ر بڵین ئه‌و ته‌وژمه‌ به‌ستراوه‌ به‌ په‌یوندی حه‌زره‌تی موحه‌ممه‌د له‌گه‌ڵا سه‌ره‌تای جیهانی بوون و جیهانی غه‌یب (چونكه‌ پێغه‌مبه‌ری ئیسلام له‌گه‌ڵا ئه‌و هه‌موو مه‌زنانیه‌تىیه‌ دیسان ڵایه‌نی ماكی و خاكی هه‌یه‌، وپه‌یوه‌ندی ئاده‌میزادی خاكی له‌گه‌ڵا سه‌رتابوونی پێویستی به‌وجۆره‌ ته‌وژمه‌ هه‌یه‌) دیسان هه‌م به‌هایه‌كى بۆ نییه‌چونكه‌ خواى میرومه‌زن به‌ئاشكرا له‌قورئاندا روونىكردۆته‌وه‌، په‌یوه‌ندى پێغه‌مبه‌ران له‌گه‌ڵ جیهانی غه‌یب له‌یه‌كا له‌م سا رێگایه‌ ده‌ر ناچێت:

1 ـ په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ بۆ وه‌رگرتنی په‌یامی خوایی به‌با هیچ جۆره‌ هۆیه‌ك.

2 ـ له‌رێگای بیستنی ده‌نگه‌وه‌، با ئه‌وه‌ى كه‌س ببینا.

3 ـ به‌هۆی فرشته‌ی وه‌حی یه‌وه‌[18].