موعجزه‌ بوونا قورئانێ



ژ به‌ر ڤێ یێكێ، ئه‌شكه‌ره‌ بوونا كتێبه‌ك وھا دگه‌ل تایبه‌تیێن وێ ژ بال مرووڤه‌ك ده‌رس نه‌خوه‌ندی، به‌یانگه‌رێ جھه‌ته‌ك دی ژ جھه‌تێن ئعجازا وێ یه‌.

ج- ھه‌ماھه‌نگی و نه‌بوونا ئختلافێ

قورئانا پیرووز، كتێبه‌كی یه‌ كو ل درێژاھیا بیست و سێ سالێن رساله‌تا پێغه‌مبه‌رێ ئه‌گره‌م (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر وی و ئالێ وی بن) دا كو ده‌ورانه‌ك دژوار و ته‌ژی قه‌ومینێن ته‌حل و شیرین بوو، ھاتیه‌ ھنارتن؛ لێ به‌لێ ئه‌ڤان قه‌ومینێن جووربجوور و عه‌جێب قه‌ت چ ته‌ئسیرێ ل رێكوپێكی یا ناڤه‌رووك و ئاوایێ وێ یا ب ئعجاز دا نه‌كر. ھه‌ما ئه‌ڤ ھه‌ماھه‌نگی و رێكوپێكی یا وێ یا د شه‌كل و ناڤه‌رووكێ دا جھه‌ته‌ك دی ژ جھه‌تێن ئعجازێ تێ حه‌سابێ؛ كو ھه‌ر وه‌كی دو جھه‌تێن دی، ل قورئانێ بخوه‌ دا ژی ئشاره‌ پێ ھاتیه‌ كرن؛ ل وێده‌رێ كو كه‌ره‌م دكێ: « أَفَلاَ يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلاَفًا كَثِيراً » نساء 83.

براستی، ھه‌ر مرووڤه‌ك كێم-زێده‌ ل بن ته‌ئسیرا دو جووره‌ گوھه‌رینا دا دمینێ: یێك ئه‌ڤه‌ كو ھێدی ھێدی ل سه‌ر زانین و ھونه‌رێن وی زێده‌ دبێ، و زێده‌ بوونا زانین و ھونه‌ران ته‌ئسیرێ ل ئاخفتن و گووتنێن وی دكێ و بڤێ نه‌ڤێ دناڤ بیست سالان دا گه‌له‌ك فه‌رق و ئختلاف دكه‌ڤێ په‌یڤ و ئاخفتنێن وی دا.

یا دووێ ئه‌ڤ كو، قه‌ومینێن جووربجوورێ ژیانێ، دبێ سه‌به‌بێ په‌یدا بوونا حاله‌ت و ره‌وشێن ره‌وانی و ئحساسات و ھه‌ستێن موخته‌لف؛ وه‌ك ترس و ھێڤی و كول و شاھی و جووش و ئارامی و ... كو ئه‌ڤان ئختلافێن ره‌وانی و رووحی ته‌ئسیرێ ل بیر و ھزر و په‌یڤ و كریارا مرووڤ دا دكێ و بڤێ نه‌ڤێ ھه‌ڤرێ دگه‌ل ئه‌ڤان گوھه‌رینا ئاوایێ په‌یڤێن وی ژی گه‌له‌ك دكه‌ڤن به‌ر گوھه‌رینێ. و د راستی دا گوھه‌رینا په‌یڤ و كه‌لامێ ل دووڤ گوھه‌رینا رووح و ره‌وانێ یه‌ كو ئه‌و ھه‌ردو ژی ل په‌ی ره‌وش و حاله‌تێن طه‌بیعی و ئجتماعی ڤه‌ نه‌.

نھا ئه‌گه‌ر ئه‌م فه‌رض بكین كو قورئانا پیرووز، ده‌ستچێكریێ پێغه‌مبه‌رێ ئه‌كره‌م (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر وی و ئالێ وی بن) بخوه‌ بێ‌، گووره‌كی ته‌ئسیرا گوھه‌رینێن مه‌ پێشدا ژێ ئاخفت و گووره‌كی ره‌وش و حاله‌تێن ته‌ژی گوھه‌رینا ژیانا وی حه‌ضره‌تی، بڤێ نه‌ڤێ قورئانا پیرووز ژ نه‌زه‌ر شه‌كل و ناڤه‌رووكێ ڤه‌ وێ بكه‌تا بن ئختلاف و گوھه‌رینێ؛ حالحاله‌ تێدا قه‌ت چ ئه‌سه‌ره‌ك ژ گوھه‌رینێ نایێ دیتن.

ڤێجا ئه‌ڤێ یێكێ ده‌ستڤه‌ تێ كو ھه‌ماھه‌نگی و نه‌بوونا ئختلافێ د مه‌فھووم و ناڤه‌رووكا قورئانا پیرووز دا، نیشانه‌یه‌ك دیتره‌ ژ ھاتنا ڤێ كتێبێ ژ سه‌ركانیا زانینا بێداوی و بێبنی یا خودایێ موته‌عال ڤه‌؛ كو خودایێ موته‌عال حاكمه‌ ل سه‌ر طه‌بیعه‌تێ، نه‌ كو ل بن ته‌ئسیرا طه‌بیعه‌تێ دا بێ.

 

[1] - ئسرا/ ٨٨ = قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَن يَأْتُوا بِمِثْلِ هَـذَا الْقُرْآنِ لاَ يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا.

[2] - ھوود‌/ ١٣‌

[3] - یوونس/ ٣‌٨

[4] - به‌قه‌ره‌/ ٢٣‌ - ٢٤

[5] - كافی ، ١ ، ر ٢٤.

[6] - سیره‌ یا ئبن ھشام ، ج١ ، ر ٢٩٣‌ ، ٤١٠.



back 1 2 3