شه‌فاعه‌ت

ژ ڤا ئایه‌تان شه‌رطێ ئزنا ئلاھی تێ فێھمێ لێبه‌لێ ژ تایبه‌تی یێن یێ ئزنا وان تێ دایین ژێ نایێ فێھمێ. ھنه‌ك ئایه‌تێن دی ھه‌نه‌ كو شه‌رطێ ھه‌ر دو ئالی باشتر ژێ تێ فێھمێ و رووناھی تره‌.

سووره‌تێ زوخرووف، ئایه‌تا ٨٦: « وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ... - و ئه‌وێن تێن گازی كرن خێنجی ژ خودێ، ئه‌و نه‌ خوه‌یێ شه‌فاعه‌تێ نه‌ (كه‌س نه‌ خوه‌یێ شه‌فاعه‌تێ یه‌) خێنجی وی یێ شاھدیێ ب حه‌ق بدێ و خوه‌ی زانین بێ».

به‌لكی مه‌خسه‌د ژ «مَن شَهِدَ بِالْحَقِّ» شاھدێن ل سه‌ر عه‌مه‌لا بن كو خودێ ئه‌و ئاگاھ كرنه‌ ژ عه‌مه‌ل و نیه‌تێن عه‌ڤدان. و دكارن ل سه‌ر كارێ وان شاھدیێ بدن و چه‌وانی و بھایێ كارێ وان مه‌علووم بكن. چه‌وا كو گه‌ره‌كه‌ یێن شه‌فاعه‌تێ دكن خوه‌یێ وێ زانینێ بن كو بكارن مرووڤێن موسته‌حه‌قێ شه‌فاعه‌تێ ناس بكن و ژ یێن دی ڤه‌قه‌تینن. و قه‌دری موته‌یه‌ققه‌ن ژ وا یێن ئه‌ڤ دو شه‌رط د وان دا ھه‌یین ئه‌و حه‌زره‌تێن پاك و پاقژن سه‌لامێن خودێ ل وان بن.

ژئ الیێ دی ڤه‌ ڤێجا ژ ھنه‌ك ئایه‌تان ئستفاده‌ دبێ كو ئه‌وێن شه‌فاعه‌تا وان ژی تێ كرن گه‌ره‌كه‌ رازی بوونا خودێ ل سه‌ر ھه‌بێ. وه‌ك ئایه‌تا ٢٨ یا سووره‌تێ ئه‌نبیاء « وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى ... - خێنجی ژ وان را ئه‌وێن خودێ پێ رازی، شه‌فاعه‌تێ ناكن».

سووره‌تێ نه‌جم، ئایه‌تا ٢٦ : « وَكَم مِّن مَّلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِن بَعْدِ أَن يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَن يَشَاء وَيَرْضَى ... - و ھه‌نه‌ ئه‌و مه‌لائیكه‌تێن د عه‌سمانا دا شه‌فاعه‌تا وان بجی نایێ ئللا ژ وان كه‌سا را كو خودێ ئزن دایی و پێ رازی».

رووناھی یه‌ كو ئه‌ڤاھه‌ كو یێ شه‌فاعه‌ت ژێرا تێ كرن گه‌ره‌كه‌ خودێ ژێ رازی بێ نه‌ ئه‌ڤه‌ كو ھه‌می كارێن وی مه‌قبوول بن، ئه‌گه‌ر نه‌ شه‌فاعه‌ت ژ خوه‌ نه‌لازم بێ، به‌لكی مه‌خسه‌د ژ وی قاسی كو خودێ ژێ رازیه‌، ب ڤێ مه‌عنێ یه‌ كوك ئه‌و كه‌س ژ ئالیێ دین و ئیمان ڤه‌ جھێ رازی بوونا خودا یه‌، چه‌وا كو روایه‌تا ژی ئه‌ڤاھه‌ ب ڤی ئاوایی مه‌عنه‌ كرنه‌.

د ھنه‌ك ئایه‌تا ژی خه‌صله‌تێن وا كه‌سا ھاتنیه‌ گووتن ئه‌وێن به‌ر شه‌فاعه‌تێ ناكه‌ڤن، یێك ژ وان خصله‌تان شركه‌، چه‌وا كو ئایه‌تا 100 ژ سووره‌تێ شوعه‌راء، ژ ده‌ڤێ موشركان دگێرێ: « فَمَا لَنَا مِن شَافِعِينَ – ڤێجا چ شه‌فاعه‌تكه‌ر ژ مه‌ را تنه‌ھن».

و ده‌رحه‌ق سه‌به‌بێ چوونا جه‌ھنه‌مێ یا موجرمان پرسیار ژ وان تێ كرن و ئه‌و د جه‌وابێ ده‌ به‌حسا: ته‌ركا نمێژێ[2] و ئاریكاری نه‌كرنا فه‌قیر و ژاران ئنكارا رووژا قیامه‌تێ دكن (مودده‌سسر / ٤٠ حه‌تا ٤٨) و د په‌ی را ئایه‌ت كه‌ره‌م دكێ: « فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ ... - ڤێجا شه‌فاعه‌تا شه‌فاعه‌تكه‌ران فه‌یدێ وان نادێ».

ژ ڤان ئایه‌تان ئستفاده‌ دبێ كو موشرك و مونكرێن قیامه‌تێ كو عباده‌تێ خودێ ناكن و ئاریكاریا مرووڤێن نیازمه‌ند و موحتاج ناكن و ئه‌صل و بنیاتێن دورست ڤه‌ نه‌ گرێدایی نه‌ قه‌ت شه‌فاعه‌ت ژ وان را نایێ كرن. ئه‌ڤاھه‌ كو ئستغفارا پێغه‌مبه‌ر (ص) د دونیایێ دا ژی ئاوایه‌ك یێ شه‌فاعه‌تێ یه‌ و ئستغفارا وی حه‌زره‌تی ده‌رحه‌ق وا كه‌سا دا كو نه‌حازرن داخازا شه‌فاعه‌ت و ئستغفارێ ژێ بكن نایێ قه‌بوول كرن (مونافقوون ٥-٦)، ژ ڤێ مرووڤ دكارێ ئستفاده‌ بكێ كو كه‌سێ شه‌فاعه‌تێ ئنكار بكێ به‌ر شه‌فاعه‌تێ ناكه‌ڤێ چه‌وا كو ئه‌ڤ مه‌عنه‌ د روایه‌تا دا ژی ھاتیه‌. [3]

حاصلێ خه‌به‌ردانێ: شه‌فیعێ موطله‌ق و ئه‌صلی گه‌ره‌كه‌ خێنجی ژ ھه‌بوونا ئزنێ ژ ئالیێ خودا ڤه‌ ئه‌و بخوه‌ نه‌ ئه‌ھلێ گونه‌ھ بێ و كارین ھه‌بێ كو بزانێ ئه‌وێ شه‌فاعه‌ت ژێرا بێ كرن ژ نه‌زه‌ر گوھدان و عصیانێ ڤه‌ د چ حالی دا یه‌. و په‌یره‌وێن راستی یێن ڤا ژی ل به‌ر تیرووژا وان د مه‌رته‌به‌یه‌ك خارتر ده‌ دكارن شه‌فاعه‌تێ بكن، چه‌وا كو ئه‌ڤ په‌یره‌وێن ھه‌ د ناڤ شه‌ھید و صددیقا دا تێن حه‌شر كرن. [4]

و ژ ئالیێ دی ڤه‌ ژی ئه‌وی كه‌سی لیاقه‌تا شه‌فاعه‌ت بوونێ ھه‌یه‌ كو خێنجی ژ ھه‌بوونا ئزنا خودێ ئیمانه‌ك دورست ب خودێ و پێغه‌مبه‌ران و رووژا قیامه‌تێ ھه‌بێ و ھه‌ر وھا باوه‌ری ب وێ یا خودێ ژ پێغه‌مبه‌رێن خوه‌ را رێكری ھه‌بێ و باوه‌ری ب حه‌قانیه‌تا شه‌فاعه‌تێ ھه‌بێ و ئه‌ڤ ئیمانا ھه‌ حه‌تا بێھنێن دووماھیكا عه‌مر و ته‌مه‌نێ خوه‌ پارازتبێ و حفز كر بێ.