فه‌ید‌ێن ئمامێ ڤه‌شارتی (غائب)

هه‌ر كوومه‌ك ژ پارازتنا ته‌شكیلاتا خوه‌ را هه‌ر وها ژ ده‌وام دانا رێكا خوه ‌را حه‌تا گهانا مه‌ ... دێ ئحتیاج هه‌یه ‌ب هه‌بوونا ره‌هبه‌ره‌ك ئاگاھ، دا كو ئه‌و كووما ل بن ئه‌مر و فه‌رمانا وی دا د رێكه‌ك دورست دا گاڤا خوه‌ باڤێژێ، هه‌بوونا ره‌هبه‌ر پشتیڤانه‌ك مه‌زنه‌ ژ مرووڤ را دا كو بێ كوومبه‌سته‌ك رێك و پێك ده‌ستهاتێن پشیێ دا بپارێزێ و ژ قه‌وی كرنا به‌رنامێن داهاتی را بخه‌بتن. ره‌هبه‌رێ ساخ و بكێر هه‌رچه‌ند نه‌ د ناڤ كووما مرووڤێن خوه ‌دا بێ ژ نیشان دانا رێكێ و رێكێن پێشڤه‌چوونێ را كێماسی ژێ چێنابێ و ب شكلێن موخته‌لف ده‌رحه‌‌ق رێكێن خه‌له‌ت دا هشیاریێ چێدكێ.

ئمامێ عه­ØµØ± (س) هه‌ر چه‌ند خه‌فه‌ لێبه‌لێ هه‌بوونا ÙˆÛŒ سه‌به‌به‌ك جددی یه ‌ژ بونا پارازتنا مه‌كته‌با ئه‌هلێ به‌یتێ. ئه‌و Ù¾ÛŽ زانینه‌ك ته‌مام Ú˜ دوژمنی یێن دوژمنا ب ئاوایێن جوور بجوور به‌ره‌ڤانیێ دكێ دودێن فكری، د وه‌خته‌كی دا كو دوژمنێ حیله‌باز ب رێكێن موخته‌لف ڤه‌ ئه‌ساس Ùˆ خیمێن مه‌كته‌ب Ùˆ باوه‌ری یێن خه‌لكێ ددن به‌ر تیران، Ù¾ÛŽ هدایه‌ت Ùˆ ئرشادا عالم Ùˆ بژاره‌یان رێكێن كار تێكرنا وان دبرێ Ùˆ دگرێ.

Ú˜ نمونه‌ ره‌ ئه‌م به‌رێ خوه‌ بدین عنایه‌تا ئمام مه­Ù‡Ø¯ÛŒ (س) Ú˜ شیعێن به‌حره‌ینێ را، Ú˜ زمانێ عه‌للامه­ÛŒÛŽ مه­Ø¬Ù„سی:

د زه‌مانێ بووریی دا، حوكمداره‌ك ناصبی ل سه‌ر به‌حره‌ینێ هه‌بی، كو وه‌زیرێ وی ده‌رحه‌ق شیعێن وێ د‌ه‌رێ هێجا ژ وی ژی دوژمنتر بی، رووژه‌كی وه‌زیر هات جه‌م حاكم و هناره‌ك دا ده‌ستێ وی كو ب شكله‌ك طه‌بیعی ئه‌ڤ كه‌لیمه‌ ل سه‌ر هاتبین نڤیسین: «لا إله‌إلا الله، محمد رسول الله، أبوبكر و عمر و عثمان علی خلفاء رسول الله».

حوكمدار ژ دیتنا وێ پر ما عه‌جێبمایی و گووته ‌وه‌زیر: ئه‌ڤ نیشانه‌ك ئه‌شكه‌ره‌ و قه‌وی یه‌ ژ بونا باطل بوونا مه‌زهه‌بێ شیعه‌ را. تو ده‌رحه‌ق شیعێن به‌حره‌ینێ دا چه‌وا فكر دكی؟ وه‌زیر گووت: د باوه‌را من دا گه‌ره‌كه‌ ئه‌م وا حازر بكین و ئه‌ڤێ نیشانێ ده‌ینین به‌ر وا، ئه‌گه‌ر ئه‌و قه‌بوول كرن ژ خوه‌ وێ ده‌ستا ژ مه‌زهه‌بێ خوه‌ بكێشن و ئه‌گه‌ر قه‌بوول ژی نه‌كرن ئه‌مێ بژارتن و كرنا یێك ژ ڤا سێ تشتا بهێلین هێڤی یا وا ڤه: ئان جه‌وابه‌ك كو قه‌ناعه‌تێ چێكێ بدن و ئان جزیه ‌بدن[vi] و ئان ژی ئه‌مێ زه‌لامێن وا بكوژین و ژن و زارووكێن وان ئه‌سیر بكین و مالێ وان ڤه‌گرین و ئه‌وا تالان بكین.

حوكمدار گووتن Ùˆ بیر Ùˆ هزرا ÙˆÛŒ قه‌بوول كر Ùˆ عالم Ùˆ زانایێن شیعا كووم كرن Ùˆ هنار دانی به‌ر وا Ùˆ گووت: ئه‌گه‌ر هوون Ú¤ÛŽ ده‌رحه‌قێ د‌ا ده‌لیله‌ك رووناهی نه‌ینن، ئه‌زێ هه‌وه‌ بكوژم Ùˆ Ú˜Ù† Ùˆ زارووكێن هه‌وه‌ ئه‌سیر بكم Ùˆ ئان Ú˜ÛŒ لازمه‌ هوون جزیێ بدن. زانایێن شیعا سێ رووژ موهله‌ت خوه‌ستن. ئه‌وا پشتی هنگێ ئه‌ڤ قرار دان كو Ú˜ ناف خوه‌ ده‌ھ مرووڤێن قه‌نج Ùˆ صالح Ùˆ خوه­ÛŒ ته‌قوا ببژێرن، ڤێجا Ú˜ ناڤ وان Ú˜ÛŒ سێ كه‌سا ڤه‌قه‌تینن Ùˆ گووتن یێك ژوا سێ كه‌سا كو: ئیشه‌ڤ تو هه‌ره‌ بئالیێ چوول Ùˆ ده‌شتێ Ú¤Ù‡ ‌و هاوارا خوه‌ Ú˜ ئمام زه‌مان را ببه‌ (س) Ùˆ رێكا خلاسی یا Ú˜ Ú¤ÛŽ موصیبه‌تێ Ú˜ÛŽ بپرسه، چكو ئه‌و ئمام Ùˆ خوه­ÛŒÛŽ مه‌یه.

ئه‌وی ژی وه‌ كر، لێبه‌لی نه‌كاری ئه‌وی حه‌زره‌تی زیاره‌ت بكێ، ڤێجا شه‌قا دووێ ژی مرووڤێ دووێ ریكرن و ئه‌وی ژی جه‌وابه‌ك نه‌گرت. شه‌ڤا ئاخر ژی نه‌فه‌رێ سسێ رێكرن كو ناڤێ وی موحه‌ممه‌دێ عیسا بی، ئه‌و چوو چوولێ و ب گری و زاری ئاریكاری ژێ خوه‌ست، د ئاخریكا شه‌ڤێ د‌ا گوهلێ بی كو كه‌سه‌ك دبێژتێ: ئه‌ی موحه‌مه‌‌دێ كورێ عیسا، چره‌ ئه‌ز ته‌ د ڤی ئالی د‌ا دبینم؟ و تو چره‌ ده‌ركه‌تیی چوولێ؟ موحه‌ممه‌دێ عیسا ژ وی خوه‌ست كو ژێ ڤه‌بێ و ئه‌وی دحالێ وی د‌ا بهێلێ. ئه‌وی گووت: موحه‌ممه‌دێ كورێ عیسا! ئه‌زم صاحب زه‌مان، خوه‌ستا خوه ‌بێژه. موحه‌ممه‌دێ عیسا گووت: ئه‌گه‌ر تو صاحب زه‌مانی، تو مه‌سه‌لا من زانی و نه‌لازمه‌ ئه‌ز بێژم. كه‌ره‌م كر: تو راست دبێژی، تو ژ به‌ر وێ به‌لا هاتی سه‌رێ هه‌وه‌ هاتیی ڤێده‌رێ. گووت: به‌لێ، به‌لێ، تو زانی چه‌ هاتیه‌ سه‌رێ مه‌ و تو ئمام و جهێ هانا مه‌یی.

ئه‌وی حه‌زره‌تی كه‌ره‌م كر: ئه‌ی محه‌ممه‌دێ كورێ عیسا، د مالا وی وه‌زیری دا - كو ژ ره‌حما خودێ دوور بێ - داره‌ك یا هنارێ هه‌یه، ده‌ما تازه‌ هنار ب دارێڤه‌ هاتین ئه‌وی ژ حه‌ریێ قالبه‌ك ب شكلێ هنارێ چێكر و ئه‌و كر دو قه‌ت و د ناڤ دا ئه‌ڤ كه‌لیمه‌ نڤیسین، ڤێجا ئه‌و قالب دانی سه‌ر وێ هنارا هێجا بچووك و ئه‌و گرێ دا، چكو هنار د ناڤ وی قالبی دا مه‌زن بی ئه‌و كه‌لیم ل سه‌ر وێ هنارێ هاتن نه‌خشن كرن! تێ صبه‌هی بچی بال حوكمدار و بێژیێ جه‌وابا ته‌ د مالا وه‌زیر د‌ا بدم، ده‌ما هوون چوون مالا وه‌زیر، پێشیا وه‌زیر دا هه‌ره‌ فلان ئودێ دا، تو دێ كیسه‌ك سپی ببینی كو قالب د وێ دا یه، ڤێجا ئه‌وێ نیشا حاكم بكه. نیشانه‌ك دی ئه‌ڤ كو بێژه‌ حاكم: كه‌رامه‌ته‌ك دی یا مه‌ ئه‌ڤه‌ كو ئه‌گه‌ر هوون هنارێ قه‌ت بكین خێنجی خوه‌لی یێ د وێ د‌ا تنه‌هن!

موحه‌ممه‌دێ عیسا پێ ڤێ خه‌به‌ردانێ زه‌حف كه‌یفخوه‌ش بی و زڤری هات بال هه‌ڤالێن خوه، رووژا دی ئه‌و چوون بال حوكمدار و ئه‌وا ئمام زه‌مان (س) گووتی هه‌می ده‌ركه‌ت مه‌یدانێ.

حوكمدارێ به‌حره‌ینێ پێ دیتنا ڤێ موعجزێ بی شیعه‌ و ده‌ستوور دا كو وه‌زیرێ حیله‌باز بكوژن.[vii]