فه‌ید‌ێن ئمامێ ڤه‌شارتی (غائب)

ب صه‌دا سال بوورینه‌ كو كوومه‌لا به‌شه‌ری ژ فه‌یزا ئه‌شكه‌ره‌ بوونا حوججه‌تێ خودێ مه‌حروومه‌ و ئوممه‌تا ئسلامێ ژ گهانا مه‌حزه‌را ره‌هبه‌رێ عه‌سمانی بێ به‌هره.

ڤێجا گه‌لو هه‌بوونا وی د خه‌فێ دا و ژیانا وی ب شكلێ ڤه‌شارتی و دوورێ ژ خه‌لكێ ئه‌سه‌ر ژ جهان و جهانیان را هه‌یه‌؟ گه‌لو چێنه‌دبیا د نێزیكی یا وه‌ختێ ئه‌شكه‌ره‌ بوونێ د‌ا بێ دنیایێ و ئه‌ڤێ ده‌ورانا ب زه‌حمه‌تا غه‌یبه‌ت و خه‌فیێ نه‌بینێ؟ ئه‌ڤ پرسیار و پرسیارێن وه‌ك ڤێ ژ ناس نه‌كرنا مه‌وقعیه‌تا ئمام و حوحجه‌تێ ئلاهی تێ پێش.

گه‌لو مه‌وقعیه‌تا ئمام د‌ ناڤ عاله‌ما هه‌بوونێ را چیه؟ گه‌لو هه‌می ئه‌سه‌رێن هه‌بوونا وی ب ئه‌شكه‌ره‌ بوونا وی ڤه‌ ‌گرێدایی یه؟ گه‌لو ئه‌و تنێ ژ ره‌هبه‌ری یا خه‌لكێ را یه، ‌ئان هه‌بوونا وی ژ هه‌می مه‌وجوودا را ئه‌سه‌ر هه‌یه؟

ئمام، محوه‌رێ هه‌بوونێ یه‌

د نه‌زه‌را شیعا دا Ùˆ گووره‌كی زانینێن دینی، ئمام واسطا فه‌یز گهاندنا خودا یه‌ Ú˜ هه‌می مه‌خلووقێن جهانا خلقه‌تێ را. ئه‌و د سیستما هه‌بوونێ دا محوه‌ره‌ Ùˆ بێ‌ی وجوودا ÙˆÛŒ عاله­Ù… Ùˆ مرووڤ، جن Ùˆ مه­Ù„Ù‡­Ùƒ Ùˆ حه‌یوان Ùˆ جه‌ماد نامینن.

ژ ئمام صادق (س) هات پرسین كو گه‌لو عه‌رد بێ‌ی ئمام دمینێ؟ ئه‌وی كه‌ره‌م كر: ئه‌گه‌ر عه‌رد بێ ئمام بمینێ وێ تێك بچێ.[i]

ئه‌ڤاهه‌ كو ئه‌و ژ گهاندنا په‌یاما خودێ را و رێنموونی یا خه‌لكێ ژ كه‌مالا ئنسانی را واسطه‌یه‌ و هه‌ر قه‌نجی و لوتفه‌ك د ‌ڤێ پشكێ دا ب سه‌به‌بێ وجوودا وی دگهێ ھه‌می یان، مه‌سه‌له‌یه‌ك رووناهی و به‌د‌یھ‌ی یه، كو ژ ئه‌ولڤه‌ خودایێ موته‌عال ب رێكا پێغه‌مبه‌را ڤه‌ و پشتی وێ ژی جیگرێن وان قافلا به‌شه‌ری هدایه‌ت كریه، لێبه‌لێ ژ په‌یڤێن مه‌عرصو و مالا ئستفاده‌ تێ كرن كوجوود‌ا ئمام د عاله‌مێ دا واسطه‌یه ‌ژ بو گهانا هه‌ر فه‌یز نعم نه‌كسی هویروگر ژ ئالیێ خوداقه‌ب به‌یانه‌ك رووناهی تر، هه‌می مه‌وجود چه‌فه‌یز و دانه‌كی ئلاهی بگرن ب رێكا ئمام قه‌دگرن. هه‌م ئه‌صلێ وجوود‌ا وان ب واسطا ئمامه‌و هه‌م نعمه‌ت و ئستفادێن دی كو د درێز یا ژیانا خوه‌را هه‌نه‌و ب ده‌ستقه‌تینن.

د قمه‌ك یا زیاره‌تا جامعه‌ دا كو ده‌وره‌یه‌ك كامل یا ئمام ناس یێ یه، هاتیه‌ كو: بكم فتح الله‌ و بكم یختم و بكم ینزل الغیث و بكم یمسك السماء أن تقع علی الأرض إلا بإذنه‌_ خودا ب هه‌وه ‌ده‌س پێ كر ‌و وێ ب هه‌وه ‌خلاس بكێ و ب هه‌وه ‌بارانێ رێدكێ و ب هه‌وه ‌عه‌سمان را گرتیه ‌كو نه‌رژهێ سه‌ر عه‌ردێ، خێنجی ب ئرادا وی.[ii]

Ú¤ÛŽ گووره‌كێ ئه‌سه‌رێن وجوودا ئمام نه‌ تنێ گرێدایی یه‌ ب زوهوور Ùˆ ئه‌شكه‌ره‌ بوونا ÙˆÛŒ ڤه‌‌ به‌لكی وجوودا ÙˆÛŒ د عاله‌مێ دا - حه‌تا د خه‌ف Ùˆ ژیانا ڤه‌شارتی دا Ú˜ÛŒ - سه‌ركانی یا حه‌یا تا هه‌می مه‌وجوود Ùˆ مه‌خلووقێن ئلاهی نه‌و خودا بخوه‌ خوه‌ستیه‌ كو ئه‌و وجوودا سه‌راتر Ùˆ كاملتر ببێ واسطا گرتنا فه‌یز Ùˆ طاعه‌تێن ئلاهی Ùˆ د Ú¤ÛŽ مه‌یدانێ دا خه‌فی Ùˆ ئه‌شكه‌ره‌ بوونا ÙˆÛŒ فه­Ø±Ù‚ ناكێ. به­Ù„ÛŽ هه­Ø±­ÙƒÙ‡­Ø³ Ú˜ ئه‌سه­Ø±ÛŽÙ† وجوود‌ا ئمام به‌هرێ دبێ Ùˆ غه‌یبه‌تا ئمام مه‌هدی (س) Ú† كه‌سه‌كی نائێخێتێ Ú¤ÛŽ مه‌سه‌لێ. یا خوه‌ش ئه‌ڤه‌ كو ده‌ما ده‌رحه‌‌ق فه‌یده ‌گهاندنا ئمام د حالێ غه‌یبه‌تێ دا Ú˜ ئمام مه‌هدی (س) بخوه‌ دپرسن، وها كه‌ره‌م دكێ:

و اما وجه‌ الإنتفاع بی فی غیبتی فكان الإنتفاع بالشمس اذا غیبتها عن الأبصار السحاب - به‌هره‌مه‌ند بوونا ژ من د حالێ خه‌فیا من د‌ا، وه‌ك به‌هره‌مه‌ند بوونا ژ رووژێ یه، وه‌ختێ كو عه‌ور ئه‌وێ ژ به‌ر چه‌هڤا وندا دكێ.[iii]