به‌رنامێن حوكمه‌تێ

2 – ته‌وزیعا عادلانه یا سه‌روه‌تێ

ژ موهمترین سه‌به‌بێن ئقتصا د‌ا نه‌خوه‌ش د كوومه‌لێن به‌شه‌ری دا به‌رهه‌ڤ بوونا سه‌روه‌تێ یه لبال كوومه‌ك مه‌خصوص. ئله‌ھ ب ڤی ئاوایی بوویه كو فه‌رد ئان كوومه‌ك كو ژ خوه ‌را - ب هه‌ر ده‌لیله‌كی - سه‌راتیه‌ك زانینه، ده‌ستێ خوه ئاڤێتنه عنبارێن سه‌روه‌تا گشتی (عوموومی) و ئه‌و د رێكا مه‌نفیعه‌تێن شه‌خصی ئان به‌ندی دا بكار برنه. وێ ئمام مه‌هدی (س) د گه‌ل ڤا موقابله و به‌ربه‌ره‌كانی یێ بكێ و سه‌روه‌تا عوموومێ د ئختیارا هه‌می یان دا ده‌ینێ و عه‌داله‌تا ئمام عه‌لی نێشا هه‌می یا بكێ .

ئمام باقر (س) كه‌ره‌م كریه: اذا قام قائم اهل البیت قسم بالسویه و عدل فی الرعیه... – ده‌ما قائمێ بنه‌مالا ئه‌هلێ به‌یتێ رابێ ، وێ (مال و سه‌روه‌تێ) مساوی ( وه‌ك هه‌ڤ) ته‌قسیم بكێ و د ناڤ خه‌لكێ دا عه‌داله‌تێ پێك بێنێ.[iii]

د زه‌مانێ وی حه‌زره‌تی دا ئه‌صلێ موساواتێ و به‌رابه‌ر بوونێ وێ پێك بێ و هه‌می كه‌س وێ ژ حه‌قێ خوه ‌یێ ئنسانی و ئلاهی به‌هره‌مه‌ند‌ ببێ .

پێغه‌مبه‌رێ ئه‌كه‌ره‌م (ص) كه‌ره‌م كریه: ئه‌ز مزگینیا مه‌هدی (س) ددم هه‌وه كو وێ د ناڤ ئوممه‌تا من دا رابێ ... وێ ئه‌و مال (سه‌روه‌تێ) ب دورستی ته‌قسیم بكێ. كه‌سه‌كی پرسی: مه‌خسه‌د چیه؟ ئه‌وی (ص) كه‌ره‌م كر: یانی وێ د ناڤ خه‌لكێ دا موساوات و وه‌كهه‌ڤ بوونێ پێك بێنێ.[iv]

و ده‌ستهاتا ئه‌ڤێ موساواتێ د ناڤ كوومه‌لێ دا ئه‌وه ‌كو وێ فه‌قیری و نه‌داری ژ بنیڤه رابێ و وێ فاصله و ڤه‌برا د ناڤ كوومه‌لێ دا هه‌یی بنبڕ ببێ .

ئمام باقر (س) كه‌ره‌م كریه: ... ئمام مه‌هدی (س) و ێد ناڤ خه‌لكێ دا ب موساوات عه‌مه‌ل بكێ ، ب ئاوایه‌ك وه‌ره‌نگ كو ئێدی مرووڤێ موحتاجێ زه‌كاتێ په‌یدا نابێ و نایێ دیتن.[v]

3 – ئاڤا كرن و عمران

د حوكمه‌تێن به‌شه‌ری دا، قسمه‌ك ژ جیێن ژیانێ ئاڤا دبن كو ب ئاوایه‌كی گرێدان هه‌یه ب حاكم و دور و به‌ری یێن وان و هه‌م فكرێن وانڤه و ئان مرووڤێن گرگره و خوه‌ی قودره‌تڤه و كووم و ته‌به‌قێن دیتر یێن خه‌لكێ تێن ژ بیر كرن. لێبه‌لێ د حوكمه‌تا ئمام مه‌هدی د‌ا كو كار و بارێ ته‌ولید و ته‌وزیعێ سه‌راست دبێ هه‌می جھ و وار ژ نعمه‌تان به‌هره‌مه‌ند و ئاڤا دبن.

ئمام باقر (س) د وه‌صفێ زه‌مانێ ئمام مه‌هدی دا (س) وها دبێژێ: ... فلا یبقی فی الأرض خراب الا عمر... – د عه‌ردێ دا حه‌چی جهێن خرابه هه‌یین، هه‌می تێن ئاڤا كرن.[vi]