ب – به‌رناما ئقتصادی

ژ شاخصێن كوومه‌لا سالم، ئقتصادا سالمه، ئه‌گه‌ر ژ سه‌ركانیێن سه‌روه‌تێ ب دورستی ئستفاده بێ كرن و ئمكانێن ته‌ولید و ته‌وزیعێ نه د ئختیارا كوومه‌ك تایبه‌ت دا بن، به‌لكی حوكمه‌ت به‌رێ خوه بدێ هه‌می كوومێن خه‌لكێ و ئمكانا به‌هره‌مه‌ند بوونا ژ سه‌روه‌تان بدێ هه‌میان، وێ جامعه و كوومه‌له‌ك دورست ببێ كو ئمكانا پێش كه‌تنا مه‌عنه‌وی ژی د وێ د‌ا زێده ببێ. د قورئانا پیرووز و روایه‌تێن پاكا دا ژی (س) مه‌سه‌لا ئقتصادێ و باش كرنا حالێ ژیان و ده‌رباز كرنا خه‌لكێ به‌رچاڤ هاتیه گرتن، ڤێ گووره‌كێ د حوكمه‌تا قورئانی یا حه‌زره‌تێ مه‌هدی دا )س) ژ بونا ئقتصادا جهانێ و خه‌لكێ وێ به‌رنامه‌یه‌ك باش هاتیه حازر كرن كو ل سه‌ر ئه‌ساسێ وێ ، ئه‌وه‌له‌ن ته‌ولید و زێده كرن و چێكرن وێ سه‌‌رهه‌ڤه بێ و ژ سه‌رچاڤكێن طه‌بیعی و نعمه‌تێن ئلاهی، باشترین به‌هره بێ وه‌رگرتن و پێره ژی وێ سه‌روه‌ت و ده‌ستهات ب شكله‌ك عادلانه د ناڤ هه‌می ته‌به‌قێن خه‌لكێ دا بێن بلاڤ كرن.

گه‌له‌ك د جی دا یه كو ئه‌م ب نێرینه‌ك كورت به‌رێ خوه بدین روایه‌تا و ئقتصادا ده‌ورانا حاكمیه‌تا حه‌زره‌تێ مه‌هدی ناس بكین.

1– ئستفاده كرنا ژ سه‌ركانیێن طه‌بیعی

یێك ژ موشكلێن پشكا ئقتصادێ ئستفاده نه كرنا دورست و بجێ یه ژ نعمه‌ت و دایینێن ئلاهی. نه ژ هه‌می قابلیه‌تا ئاخێ به‌هره تێ گرتن و نه ژی ب دورستی ژ بونا ساخ كرنا عه‌ردێ ژ ئاڤێ ئستفاده دبێ . د زه‌مانێ ئمام مه‌هدی دا (س) و ب به‌ره‌كه‌تا حوكمه‌تا وی یا حه‌ق ، ئاسمان پر دبارێنێ و عه‌رد به‌ره‌كه‌تا خوه ددێ .

ئمام عه‌لی (س) كه‌ره‌م كریه: و لو قد قام قائمنا لأنزلت السماء قطرها و لأخرجت الأرض نباتها... – و ده‌ما قائمێ مه رابێ، وێ ئاسمان بارانا خوه برێژێ و عه‌رد گیایێ خوه ده‌رێنێ ...[i]

د زه‌مانێ حاكمیه‌تا ئاخرین حوججه‌تێ حه‌ق دا وێ عه‌رد هه‌می و ئمكانێن وێ بكه‌ڤێ د ده‌ستێ ئمامێ قه‌نجان دا دا كو سه‌رمایه‌یه‌ك عه‌زێم ژ بونا دارژاندنا خیمێ ئقتصاده‌ك سالم بێ ده‌ست.

ئمام باقر (س) كه‌ره‌م كریه: ... تطوی له الأرض و تظهر له الكنوز... – عه‌رد وێ ل به‌ر وی بێ پێچان ( بچووك ببێ و هه‌ر بێهنه‌كی وێ بچێ عه‌رده‌كی) و وێ هه‌می خه‌زنێن وێ ژێره ڤه‌بن.[ii]