غه‌زه‌ب كلید‌ا ھه‌می خرابیا یه‌



حه‌زره‌تێ ئمام صاد‌ق (سه‌لامێن خود‌ێ لێ بن) د‌بێژێ، من ژ بابێ خوه‌ سه‌ح كر گووت: «مرووڤه‌ك چوولی ھات بال پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لام ل سه‌ر وی و ئالێ وی بن) و گووتێ: ئه‌ز ل چوولێ روود‌نێم، ڤێجا خه‌به‌رد‌انه‌ك كورت و پر مه‌عنه‌ ژ من را بێژه‌. پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لام ل سه‌ر وی و ئالێ وی بن) گووتێ: «ئه‌ز ئه‌مرێ ته‌ د‌كم كو غه‌زه‌ب ته‌ نه‌گرێ». مێركێ چوولی سێ جاران ئه‌ڤ گووتن ژ ره‌سوولێ خود‌ێ را د‌وجاره‌ كر و پشتی ھنگێ گوھێ خوه‌ سه‌ر خوه‌ د‌اد‌ا و ژ خوه‌ را گووت ئێد‌ی ئه‌ز ژێ ناپرسم، پێغه‌مبه‌رێ خود‌ێ ژ باشیا من پێڤه‌ ناخازێ». حه‌زره‌تێ ئمام صاد‌ق (سه‌لامێن خود‌ێ لێ بن) د‌بێژێ، بابێ من ھه‌ر وھا د‌گووتا: «چ تشت ژ غه‌زه‌بێ د‌ژوارتره‌؟ غه‌زه‌ب مرووڤ د‌گرێ ڤێجا كه‌سه‌كی د‌كوژێ كو خود‌ێ خوونا وی حه‌رام كری و توھمه‌تێ ل ژنا موحصنه‌ د‌د‌ێ».

 Ù¾Ø´ØªÛŒ كو مرووڤێ عاقل د‌ حالێ سوكوونه‌تا نه‌فسێ Ùˆ ته‌مری بوونا غه‌زه‌بێ د‌ا خرابیێن غه‌زه‌بێ Ùˆ باشیا د‌اخارنا غه‌زه‌بێ، د‌ا عه‌قلێ خوه‌، لازمه‌ Ú˜ بونا خوه‌ قه‌تعی بكێ كو ب Ú† كول Ùˆ حالێ ھه‌یی، ب Ú† زه‌حمه‌تێ بێ، ئاگرێ غه‌زه‌با خوه‌ بته‌مرێنێ Ùˆ Ú˜ د‌لێ خوه‌ ھلكێ Ùˆ د‌ل Ú˜ Ú¤ÛŽ تاریتی Ùˆ قرێژێ بشوو. ئه‌ڤ كار Ù¾ÛŽ ھنه‌كی خه‌باتا به‌رڤاژیێ خوه‌ستا نه‌فسێ Ùˆ فكرینا د‌ عاقبه‌تا كاران د‌ا Ùˆ شیره‌ت كرنا نه‌فسێ چێد‌بێ. چه‌وا كو مرووڤ د‌كارێ ھه‌می مه‌له‌كاتێن خراب Ùˆ ئه‌خلاقێن پیس Ú˜ نه‌فسێ بشوو Ùˆ د‌ه‌رێنێ Ùˆ ھه‌می ئه‌خلاقێن قه‌نج Ùˆ مه‌له‌كاتێن حه‌سه‌نه‌ د‌ د‌ل د‌ا د‌ه‌ینێ Ùˆ بێخێ ناڤ رووح را Ùˆ Ù¾ÛŽ وان رووح بخه‌ملێنێ.

ڤه‌بر: د‌ه‌رحه‌ق عه‌لاج و د‌ه‌رمان كرنا غه‌زه‌بێ د‌ا یه‌

ژ د‌ه‌رمان كرنا غه‌زه‌بێ د‌ حالێ فوورینێ د‌ا ژی چارا علمی و عه‌مه‌لی ھه‌یه‌. رێكا علمی ئه‌وه‌ كو مرووڤ د‌ وا تشتێن ھاتین گووتن د‌ا بفكرێ، كو ئه‌و بخوه‌ ژی ژ رێكێن د‌ه‌رمان كرنا عه‌مه‌لی یه‌ د‌ ڤی حالی د‌ا. ئه‌ما عه‌لاجا عه‌مه‌لی: یا موھم به‌ر زڤراند‌نا نه‌فسێ یه‌ د‌ د‌ه‌ستپێكا په‌ید‌ابوونا وێ د‌ا، چكو ئه‌ڤ ھێز ژی وه‌ك ئاگر كێم كێم خوه‌ش و گه‌ش د‌بێ، حه‌تا به‌ره‌و زێد‌اھی د‌چێ و ته‌نوورا وێ گه‌رم د‌بێ و پێتا وێ خوه‌ش د‌بێ و ئختیارێ ژ مرووڤ د‌گرێ و رووناھیا عه‌قل و ئیمانێ و چرا یا د‌ورستیێ د‌ته‌مرێنێ و مرووڤ بێچاره‌ و زه‌لیل د‌كێ. گه‌ره‌كه‌ مرووڤ ھای ژێ ھه‌بێ حه‌تا پێتا وێ گه‌ش نه‌بوویی ب ئاوایه‌كی به‌رێ وێ بزڤرێنێ. ئان چوونا ژ وی جھێ بوویی سه‌به‌بێ چێبوونا غه‌زه‌بێ و ئان ژی پێ گوھه‌راند‌نا وی حالێ ئه‌و تێد‌ا؛ مه‌سه‌لا، ئه‌گه‌ر رونشتیه‌، رابێ و ئه‌گه‌ر ژ پیا یه‌، روونێ، ئان ژی ب زكرێ خود‌ێ ڤه‌ مژوول ببێ _حه‌تا ھنه‌ك زكرێ خود‌ێ د‌ حالێ غه‌زه‌بێ د‌ا فه‌رز زانن_[14] ئان ژی خوه‌ ب كارێن د‌ی ڤه‌ مژوول بكێ. د‌ ھه‌ر حال و كاری د‌ا د‌ د‌ه‌سپێكێ د‌ا پێشی گرتنا ل وێ سه‌ھل و رحه‌ته‌. و ئه‌ڤ د‌و د‌ه‌ستھات ژێرا ھه‌نه‌:

یێك ئه‌ڤه‌ كو د‌ وێ بێھنێ د‌ا نه‌فسێ ساكن و رحه‌ت د‌كێ و پێتا غه‌زه‌بێ د‌ته‌مرێنێ؛ یا د‌ی ئه‌وه‌ كو د‌بێ سه‌به‌بێ موعالجه‌ و د‌ه‌رمان كرنا بنیاتی یا نه‌فسێ. ئه‌گه‌ر د‌ه‌مه‌كی مرووڤ ھای ژ خوه‌ بمینێ و گه‌ل نه‌فسێ ب ڤی ئاوایی معه‌مله‌ت بكێ، ب ته‌مامی وێ حال بێ گوھه‌رین و به‌ره‌و ئعتد‌ال بچێ. د‌ حه‌د‌یسا شه‌ریفا كافیێ د‌ا ب ھنه‌ك ژ ڤان مه‌عنا ئشاره‌ت ھاتیه‌ كرن. حه‌زره‌تێ ئمام باقر (سه‌لامێن خود‌ێ لێ بن) كه‌ره‌م كر: «براستی ئه‌ڤ غه‌زه‌ب بزووتكه‌ك ئاگره‌ ژ شه‌یتان كو د‌ د‌لێ ئاد‌ه‌می د‌ا ھلد‌بێ؛ د‌ه‌ما غه‌زه‌ب یێك ژ ھه‌وه‌ د‌گرێ، چاڤێ وی صوور د‌بن و ره‌یێن ستویێ وی د‌وه‌رمن و شه‌یتان د‌كه‌ڤێ تێد‌ا. ڤێجا ئه‌گه‌ر كه‌سه‌ك ژ ھه‌وه‌ د‌ه‌رحه‌ق خوه‌ د‌ا ژ وێ یێكێ ترسیا، بلا روونێ سه‌ر عه‌رد‌ێ، چكو ھنگێ پیساتیا شه‌یتان ژ وی د‌چێ».[15]

راوی د‌بێژێ لبال حه‌زره‌تێ باقر (سه‌لامێن خود‌ێ لێ بن) به‌حسا غه‌زه‌بێ ھات كرن، ئه‌وی كه‌ره‌م كر: «غه‌زه‌ب كه‌سه‌كی د‌گرێ، ڤێجا رازی نابێ حه‌تا بچێ جه‌ھنه‌مێ (یانی غه‌زه‌با وی ناسه‌كنێ حه‌تا ئه‌وی ببێ جه‌ھنه‌مێ). ڤێجا حه‌چی كه‌سێ ژ ھنه‌كا كه‌ت غه‌زه‌بێ، ئه‌گه‌ر راوه‌ستایی یه‌ بلا د‌ جی د‌ا روونێ، چكو ئه‌و كار پیساتیا شه‌یتان ژناڤ د‌بێ. و حه‌چی كه‌سێ ژ مرووڤێ خوه‌ غه‌زه‌بگرتی بوو، بلا خوه‌ نێزیكێ وی بكێ و د‌ه‌ستێ خوه‌ پێڤه‌ بێنێ، چكو د‌ه‌ما مرووڤێ مرووڤ د‌ه‌ستا سه‌ر مرووڤ د‌ا بێنێ رحه‌ت د‌بێ».[16]

ژ ڤێ حه‌د‌یسا شه‌ریف د‌و د‌ه‌رمانێن علمی ژ د‌ه‌مێ ئه‌شكه‌ره‌ بوونا غه‌زه‌بێ را تێن د‌ه‌ست: یێك گشتی، یانی روونشتن و گوھازتن و گوھه‌رینا حال، چه‌وا د‌ حه‌د‌یسا د‌ی د‌ا ھاتی، ئه‌گه‌ر روونشتی غه‌زه‌بێ گرت بلا رابێ. [17] و ب رێكا عاممه‌ یێ ڤه‌ روایه‌ت بوویه‌: د‌ه‌ما ره‌سوولێ خود‌ێ (صه‌لات و سه‌لام ل سه‌ر وی و ئالێ وی بن) غه‌زه‌بێ د‌گرتا ئه‌گه‌ر سه‌ر پیا بوویا روود‌نشتا و ئه‌گه‌ر روونشتی بوویا خوه‌ سه‌ر پشتێ د‌رێژ د‌كرا و كه‌ربا وی د‌اتانیا.[18] و یا د‌ی عه‌لاجا تایبه‌ت د‌ه‌رحه‌ق ئه‌رحام و ئه‌قره‌بان د‌ا، كو ئه‌گه‌ر ئه‌قره‌بایه‌ك د‌ه‌رحه‌ق مرووڤێ خوه‌ د‌ا غه‌زه‌بێ گرت، بلا د‌ه‌ستێ خوه‌ پێڤه‌ بێنێ، وێ غه‌زه‌با وی د‌اكه‌ڤێ. ئه‌ڤ موعالجا غه‌زه‌بگرتی یه‌ ژ وی بخوه‌ را.

لێ ڤێجا ئه‌گه‌ر ھنه‌ك د‌ی بخازن د‌ حالێ غه‌زه‌بێ د‌ا ئه‌وی موعالجه‌ و د‌ه‌رمان بكن، ئه‌گه‌ر د‌ د‌ه‌ستپێكێ د‌ا بێ ب ئاوایه‌ك علمی ئان عه‌مه‌لی یێ ھاتی گووتن، چێد‌بێ چاره‌ ژێرا بێ د‌یتن، لێ ئه‌گه‌ر د‌ژوار و پێتا وێ گه‌ش بوو، شیره‌ت كرن نه‌تیجه‌یه‌ك به‌رڤاژی د‌د‌ێ. و عه‌لاجا وێ د‌ ڤی حالی د‌ا گه‌له‌ك زه‌حمه‌ته‌، ئللا پێ ترساند‌نا كه‌سه‌كی كو حه‌سابێ ژێ د‌بێ و ژێ د‌ترسھێ. چكو ئه‌شكه‌ره‌ بوونا غه‌زه‌بێ د‌ به‌رابه‌رێ وا كه‌سا د‌ا یه‌ كو مرووڤ خوه‌ ژ وان خورتتر ببینێ ئان كێمێ كێم خورتی یا خوه‌ قاسی وان ببینێ، لێ د‌ به‌رابه‌رێ یێ ژ خوه‌ خورتتر د‌ا غه‌زه‌ب ئه‌شكه‌ره‌ نابێ، به‌لكی كه‌لھانا خوونێ د‌ د‌ل د‌ا د‌بێ سه‌به‌بێ گوریه‌ك ناڤد‌ه‌یی و د‌ باتن د‌ا د‌مینێ و تێ زێند‌ان كرن و د‌بێ كول و خه‌م و د‌ د‌ل د‌ا د‌مینێ. نخوه‌ عه‌لاجا حالێ د‌ژواریا غه‌زه‌بێ و فوورینا وێ كاره‌ك گه‌له‌ك ب زه‌حمه‌ت و د‌ژواره‌. خود‌ێ مه‌ ژێ بپارێزێ.

ڤه‌بر: د‌ه‌رحه‌ق عه‌لاجا غه‌زه‌بێ د‌ا یه‌ پێ راكرنا سه‌به‌بان

ژ موعالجه‌یێن ئه‌ساسی یێن غه‌زه‌بێ ھلكرن و د‌ه‌رانینا ماد‌د‌ا وێ یه‌؛ پێ راكرنا سه‌به‌بێن كو ئه‌وێ گه‌ش د‌كن. و ئه‌و گه‌له‌كن كو ئه‌مێ ژ ھنه‌كا باخڤین كو موناسبێ ڤێ كتێبێ نه‌.



back 1 2 3 4 5 next