ئه‌سه‌را ئیمان و كوفرێ د سه‌عاده‌ت و شه‌قاوه‌تا ئه‌به‌دی دا



حه‌زره‌تێ مووسا (س) گووت فرعه‌ون: «قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنزَلَ هَـؤُلاء إِلاَّ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ بَصَآئِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا فِرْعَونُ مَثْبُورًا - موحه‌قه‌ق ته‌ زانیه‌ كو ئه‌ڤ ئایه‌ت و موعجزه‌ ھه‌ما ئه‌ون كو خودایێ عه‌سمانا و عه‌ردێ رێكرین» (ئسراء / ١٠٢). حالحاله‌ ئه‌وی ئیمان نه‌ئانی بوو و دگووتا خه‌لكێ: « وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ مَا عَلِمْتُ لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرِي ... - خێنجی ژ خوه‌ ئه‌ز چ خودایا ژ ھه‌وه‌ ره‌ نزانم» (قه‌صه‌ص / ٣٨). لێ ده‌ما كه‌ت به‌ر نووقی بوونا د به‌حرێ دا گووت: « حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنتُ أَنَّهُ لا إِلِـهَ إِلاَّ الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ - من ئیمان ئانی كو ھه‌ما براستی خێنجی وی یێ به‌نی ئسرائیل باوه‌ری پێ ئانین چ خودا نینن» (یوونس / ٩٠). و مه‌ پێشدا گووت ئیمانا ب ڤی ئاوایێ نه‌چاری نایێ قه‌بوول كرن (ده‌رسا ٩)؛ ئه‌گه‌ر ئیمان ژێرا بێ گووتن.

نخوه‌ ئیمان ب قه‌بوول و مه‌یلا دل و ئختیارێ ڤه‌ گرێدایی یه‌، به‌رڤاژیێ زانین و خه‌به‌ر ھه‌بوونێ كو بێ ئختیار ژی تێ ده‌ست و چێدبێ. ژ به‌ر ڤێ یێكێ مرووڤ دكارێ ئیمانێ «كارێ ئختیاریێ دل» حه‌ساب بكێ، یانی پێ به‌رفره‌ھ كرنا مه‌فھوومێ «عه‌مه‌ل – كار» ئیمان ژ قسمێ عه‌مه‌ل حه‌ساب دبێ.

وێژه‌یا «كوفر»ێ ژی جارنا ژ نه‌بوونا مه‌له‌كا ئیمانێ را بكار تێ برن و نه‌بوونا ئیمانێ چ ژ به‌ر شك و نه‌زانیێ ئان ژ به‌ر مه‌یلا ب به‌رڤاژیێ وێ و ئنكارا ب قه‌ست و ... ژێرا كوفر تێ گووتن، جارنا ژی ژ قسمێ پاشی را یانی ئنكار و جوحوود و عنادێ ته‌نێ را تێ گووتن، كو ئه‌مره‌ك ووجوودێ و دژێ ئیمانێ یه‌.

نصابا ئیمان و كوفرێ

گووره‌كی وێ یا ژ ئایه‌ت و حه‌دیسان تێ فێھمێ كێمترین حه‌ددێ ئیمانێ كو ژ به‌خته‌وه‌ریا ئه‌به‌دی را لازمه‌ ئه‌ڤه‌ كو: باوه‌ری ب خودایێ ته‌ك و خێر و جه‌زایا ئاخره‌تێ و دورست بوونا وێ یا پێغه‌مبه‌ران سه‌لام ل وا بن ئانیین ھه‌بێ و لازما وێ ژی ئه‌وه‌ كو ب ئاوایه‌ك گشتی ب ده‌ستوور و فه‌رمانێن خودا عه‌مه‌ل بكێ. و بلندترین مه‌رته‌با وێ ژی تایبه‌تێ پێغه‌مبه‌ران و ئه‌ولیایێن خودا یه‌ سلام الله‌ علیھم أجمعین.

و كێمترین كوفر ژی ئه‌وه‌ كو: مرووڤ د ته‌وحید ئان پێغه‌مبه‌ری ئان قیامه‌تێ دا شك ھه‌بێ ئان ئنكار بكێ. ئان ژی ئنكارا وێ یا زانێ ژ ئالیێ خودا ڤه‌ ژ پێغه‌مبه‌را را ھاتیه‌ خارێ. و پیسترین مه‌رته‌با كوفرێ ژی ئنكارا ب عناد یا ڤا حه‌قیقه‌تا یه‌ و بریارا به‌ربه‌ره‌كانیا دگه‌ل وا یه‌ د حالله‌كی دا كو زانێ راست و دورستن.

ڤڤسێ گووره‌كێ شرك (ئنكارا یێك بوونا خودێ) ژی ژ كوفرێ تێ حه‌ساب كرن و نفاق ھه‌ما كوفرا ناڤده‌یی و خه‌فه‌ و ته‌ڤلی حیله‌بازیێ یه‌ كو خوه‌ موسلمان نیشان ددێ ێ كافرێ نخوماندیه‌. و جھێ وی ل بنیا بنێ ئاگرێ جه‌ھنه‌مێ دا یه‌: « إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرًا» (نساء / ١٤٥).

لازمێ گووتنێ یه‌ كو ئسلام و كوفرا كو د فقھێ دا ژێ تێ خه‌به‌ردان و ده‌رحه‌ق حوكمێن ب وا ڤه‌ گرێدایی، وه‌ك: پاكی و حه‌لالیا سه‌ر ژێ كریا وان و جائز بوونا زه‌وجینێ دگه‌ل وان و میرات برن ئان به‌رڤاژیێ وان چ مولازمه‌ دگه‌ل ئیمان و كوفرا كو د به‌حسا بنیاتێن دینی ده‌ ژێ تێ خه‌به‌ردان تنه‌ھن. چكو چێدبێ كه‌سه‌ك شه‌ھاده‌ته‌ینێ بێژێ و حوكمێن موسلمانێن ل سه‌ر جاری ببن لێ د دل دا ئیمان و باوه‌ری تنه‌بێ.

نوكته‌یه‌ك دی یا گووتنێ ئه‌ڤه‌ كو ئه‌گه‌ر كه‌سه‌كی كارین تنه‌بێ كو بنیاتێن دینی ناس بكێ، مه‌سه‌لا یێ دین، ئان بێ عه‌قل، ئان ژ به‌ر شه‌رط و مه‌رجێن ھه‌یین نه‌كاری دینێ حه‌ق ناس بكێ، ئه‌و كه‌س قاس نه‌كارین و قوصوورا خوه‌ مه‌عزووره‌ و لێ نایێ گرتن. لێبه‌لێ كه‌سێ كارین ژ ناس كرنێ را ھه‌بێ و ته‌خسیراتیێ بكێ و د حالێ شكێ ده‌ بمینێ ئان بێ ده‌لیل بنیاتێن دین و لازمیێن د دین دا ھه‌یین ئنكار بكێ، ئه‌و نه‌ مه‌عزووره‌ و وێ به‌ر عه‌زابێ ئه‌به‌دێ بكه‌ڤێ.

ئه‌سه‌را ئیمان و كوفرێ د به‌خته‌وه‌ری و به‌ختره‌شیا ھه‌ر و ھه‌ر دا



back 1 2 3 next