خاته‌مییه‌ت



ھه‌ر وھا د گه‌له‌ك Ú˜ خوتبێن نه‌ھجول به‌لاغێ دا[4]  Ùˆ د روایه‌ت Ùˆ زیاره‌ت Ùˆ دوعایێن ئمامێن پاك دا علیھم السلام ئه‌ڤ گووتن ھاتیه‌ كو پێغه‌مبه‌ر خاته‌مێ پێغه‌مبه‌را یه‌.

سررا خه‌ت‌ما پێغه‌مبه‌ریێ

مه‌ پێشدا ئشاره‌ كر (ده‌رسا 29) حكمه‌تا گه‌له‌ك بوونا پێغه‌مبه‌ران  Ùˆ Ù„ په‌ی ھه‌ڤ ھاتنا وان ئه‌ڤ بوویه‌ كو Ú˜ ئالیه‌كی ڤه‌ د زه‌امنێن پێشدا ئمكان نه‌بوویه‌ كو یێك كه‌س دینێ خودێ Ù„ ھه‌می جھی Ùˆ د ناڤ ھه‌می خه‌لكا دا ته‌بلیغ بكێ Ùˆ رابگھێنێ؛ Ùˆ Ú˜ ئالیێ دی ڤه‌ Ú˜ÛŒ ڤێجا به‌رفره‌ھی Ùˆ ته‌ڤھه‌ڤیا په‌یوه‌ندان Ùˆ په‌یدا بوونا وه‌سیلێن نوو Ùˆ جه‌دید یێن كوومه‌لی Ùˆ قانوونێن نوو ئان گوھه‌راندنا وان لازم ھاتیه‌ دیتن؛ Ùˆ Ú˜ ئالیێ دی ڤه‌ ڤێجا ته‌حریف Ùˆ گوھه‌رین تێخستان دینێن خودێ ئه‌ڤێ دكرا لازمێ خوه‌ كو Ú˜ دورست كرنا زانینێن خودایی را ب رێكا پێغه‌مبه‌رێن دی ڤه‌ ئه‌ڤ كار بێ جی Ùˆ دورستاھی ھه‌ر بمێنێ.

ڤێ گووره‌كێ د وان شه‌رط و مه‌رجان دا كو راگه‌ھاندن و ته‌بلیغا رساله‌تا خودا د ھه‌می جھانێ دا ب رێكا پێغه‌مبه‌ره‌كی و ئاریكار و جیگرێن وی مومكن بێ؛ و ئه‌حكام و قانوونێن یێك شه‌ریعه‌تێ بكارێ جه‌وابا نیاز و ئحتیاجیێن حزار و ھێژ بێن یێن كوومه‌لێ بدێ؛ و د وێ شه‌ریعه‌تێ ده‌ مه‌سه‌لێن ھێژبێن و نوو په‌یدا دبن به‌رچاڤ ھاتبن گرتن؛ و ھه‌ر وھا پشته‌كه‌ ژ پارازتن و ته‌حریف نه‌بوون و نه‌گوھه‌رتنا وێ را ھه‌بێ، ئێدی چ سه‌به‌ب نامینن كو پێغه‌مبه‌ره‌ك دی بێ رێكرن.

لێ زانینێن مه‌عموولی یێن به‌شه‌ر تێرا وی قاسی ناكن كو ئه‌ڤا شه‌رط و مه‌رجا فێھم بكن، و ھه‌ما خودایێ ته‌عالا یه‌ كو پێ علم و زانینا خوه‌ یا بێ بنی وخت و ده‌مێ ڤا شه‌رط و مه‌رجان زانێ و ھه‌ما ئه‌وه‌ كو دكارێ پێغه‌مبه‌ریێ خه‌تم بكێ و وه‌ختێ وی ئه‌شكه‌ره‌ بكێ، چه‌وا كو د ئاخرین كتێبا خوه‌ یا عه‌سمان دا ئه‌ڤ كار كر.

لێ خه‌تما پێغه‌مبه‌ریێ نه‌ ب ڤێ مه‌عنێ یه‌ كو ئێدی په‌یوه‌ند و گرێدانا ھدایه‌تێ د ناڤبه‌ینا خودێ و به‌ندێن وی دا بێ برین، به‌لكی كه‌نكێ خودایێ ته‌عالا باش و د جی دا بزانێ ژ علمێن غه‌یبی دكارێ بدێ عه‌بدێن خوه‌ یێن لایق، ھه‌رچه‌ند نه‌ ب شكلێ وه‌حی و پێغه‌مبه‌ریێ بێ. چه‌وا كو گووره‌كی باوه‌ریا شیعان زانینا ب ڤی ئاوایی دایه‌ ئمامێن پاك سه‌لامێن خودێ ل وا بن. ب حه‌ز كرنا خودێ د ده‌رسێن ھێژبێن ده‌ ئه‌مێ ده‌رحه‌ق مه‌سه‌لێن ئمامه‌تێ ده‌ باخڤین.

جه‌وابا شوبھه‌یه‌كی

ژ گووتنێن ژووری ھات ده‌ست كو سررا خه‌تما پێغه‌مبه‌ریێ ئه‌و بوویه‌ كو یێك: پێغه‌مبه‌رێ ئسلامێ دكاریا ب ئاریكاریا ھه‌ڤال و ھووگر و جیگرێن خوه‌ رساله‌ت و په‌یاما خوه‌ بگھێنێ گوھێ عاله‌مێ. دو: كتێبا وی یا عه‌سمانی ژ گوھه‌رین و ته‌حریفێ پارازتی یه‌. سێ: شه‌ریعه‌تا ئسلامێ دكارێ جوابگووێ نیاز و ئحتیاجێن به‌شه‌ر بێ حه‌تا خلاسه‌كا دونیایێ.

لێ چێدبێ كه‌سه‌ك ده‌رحه‌ق مه‌سه‌لا پاشین ده‌ شوبھه‌یه‌كی ب ڤی ئاوایی باڤێژێ مه‌یدانێ: چه‌وا كو ته‌ڤھه‌ڤیا وه‌زع و حالێ كوومه‌ل و جامعێن پێشین و په‌یوه‌ندێن كوومی بوونه‌ سه‌به‌ كو حوكمێن نوو بێن خارێ ئان ھنه‌ك حوكم بێن گوھه‌راندن و ژ به‌ر ڤێ یێكێ پێغه‌مبه‌ره‌ك دی دھاتا. پشتی پێغه‌مبه‌رێ ئسلامێ ژی گوھه‌رینێن مه‌زن ب جی ھاتنه‌ و په‌یوه‌ند و گرێدانێن كوومه‌لی ئالووزتر بوونه‌، چه‌وا چێدبێ بێ گووتن كو ئه‌ڤا گوھه‌رینا شه‌ریعه‌ته‌ك نوو نه‌كریه‌ لازمێ خوه‌؟

جه‌واب ئه‌ڤه‌ یه‌ كو: چه‌وا ھات گووتن فێھم كرن و تێگه‌ھشتنا ڤێ چه‌ندێ كو چ گوھه‌رین دبن سه‌به‌ب حه‌تا قانوونێن بنیاتی بێن گوھه‌راندن نه‌ د حه‌ددێ به‌شه‌رێ مه‌عموولی دا یه‌، چكو ئه‌م ب ھه‌می ئالیێ علله‌ت و سه‌به‌ب و حكمه‌تێن حوكمان ئاگاھ نینین، لێ ئه‌م پێ ده‌لیلێن دائمێ بوونا ئسلامێ و خاته‌میه‌تا پێغه‌مبه‌ر (ص) ده‌ستڤه‌ تێنین كو گوھه‌راندنا قانوونێن بنیاتی یێن ئسلام لازم نینه‌.

ئه‌لبه‌ت ئه‌م په‌یدا بوونا ھنه‌ك تشتێن نوو یێن كومه‌لایه‌تی كو ھنه‌ك موقه‌رره‌راتێن نوو ژێره‌ لازمن نه‌فی ناكین. لێ د شه‌ریعه‌تا ئسلامێ دا ژ بونا ڤان موقه‌رره‌راتێن چقی و جوزئی ھنه‌ك پڤه‌ك و ئه‌صل و قاعده‌ ھاتنه‌ ده‌ینان كو مرووڤێن خوه‌ی صه‌لاحیه‌ت دكارن پێ ل نه‌زه‌ر گرتنا وان و ل ه‌ر ئه‌ساسێ وان قانوونێن لازم ده‌ینن و ب جی بینن. و ه‌فصیل و درێژیا گووتنێ گه‌ره‌كه‌ ل فقھا ئسلامی دا د به‌حسا ئختارێن حوكمه‌تا ئسلامی ژێ بێ خه‌به‌ردان و ل وێده‌رێ مرووڤ پێ ڤێ مه‌سه‌لێ بكه‌ڤێ.


[1] - بحار/ ج ٣‌٧ ، ص ٢٥٤ – ٢٨٩. صه‌حیحا بوخاری/ ج ٣‌ ص ٥٨. صه‌حیحا موسلم/ ج ٣‌ ص ٣‌٢٣‌. سونه‌نا ئبن ماجه‌/ ج ١ ص ٢٨ . موسته‌د‌ره‌كا حاكم/ ج ٣‌ ص ١٠٩. مه‌سنه‌د‌ا ئه‌حمه‌د‌ێ حه‌نبه‌ل/ ج ١ ص ٣‌٣‌١ و ج ٢ ص ٣‌٦٩ ، ٤٣‌٧.

[2] - وه‌سائلوششیعه‌/ ج ١ ص ١٥. خصال/ ج١ ص ٣‌٢٢ و ج ٢ ص ٤٨٧ .

[3] - وه سائل../ ج18 ص 555. من لا یحضره الفقیه / ج 4 ص 163

[4] - خوتبه‌/ 1 ، 69 ، 87 ، 129 ، 168 ، 193 ، 230.



back 1 2 3