ئه‌بوو بوخته‌ری کییه؟



 

ئه‌بوو بوخته‌ری کییه؟

مووه‌فه‌ق پێ زنجیره‌ سه‌نه‌د‌ا خوه‌ ژ موحه‌ممه‌دێ حارسی ئه‌وی ژی ژ ئه‌بول بوخته‌ری نه‌قل کریه‌ کو دبێژێ: ئه‌بوو حه‌نیفه‌ چوو بال جه‌عفه‌رێ کورێ موحه‌ممه‌دێ صادق، ڤێجا ده‌ما لێ نێری گووت: "ئه‌ز به‌رێ خوه‌ ددم ته‌ و ل ته‌ دنێرم حه‌چوه‌کو تویی ئه‌وێ سوننه‌تا جه‌ددێ من پشتی ژناڤچوونێ ساخڤه‌ دکێ، تویی ئه‌وێ ل ھاوارا ھه‌می مه‌زلوومان تێی و تویی ئه‌وێ خوه‌ دگھێنێ ھانا ھه‌می خه‌مداران.[1]

ئه‌بوو بوخته‌ری وه‌ھه‌ب، کورێ وه‌ھه‌ب، کورێ وه‌ھه‌بێ قوره‌یشی قازیێ به‌غدایێ یه‌. مه‌عافی ده‌رحه‌ق وی دا گووتیه‌: وه‌ی ره‌به‌نی و ژاری ژ ئه‌بوو بوخته‌ری را ھنگێ کو ل مه‌حشه‌رێ بێت ناڤ خه‌لکێ، ژ به‌ر وێ گووتنا ده‌ره‌و و ئه‌شکه‌ره‌کرنا وێ و ژ به‌ر وێ ده‌ره‌وا کو ل سه‌ر جه‌عفه‌ر چێکری و ژ خه‌لکێ را گووتی.[2]

ئبن عه‌مادێ حه‌نبه‌لی د قه‌ومینێن سالا ٢٠٠ ێ ھجرییا كتێبا شه‌زه‌رات د‌ا وھا دبێژێ: ھه‌ما د وێ سالێ دا وه‌ھه‌بێ کورێ وه‌ھه‌ب ئه‌بوو بوخته‌ری مر... توھما ده‌ره‌وێ ل سه‌ر وی ھه‌یه‌، ئه‌وی ژ ھشام کورێ عوروه‌ و ھنه‌ک دی روایه‌ت گێرانه‌.[3]

ئبن قوته‌یبه‌ د مه‌عارفێ دا[4] دبێژێ: ئه‌و د حه‌دیسێ دا زه‌عێفه‌. د موغنیێ دا نسبه‌تا ده‌ره‌وێ د‌ایه‌ بال وی ڤه‌.

یه‌حیایێ کورێ موعین دبێژێ: ئه‌بوو بوخته‌ری فلسه‌ک (پاره‌یه‌ک کێم) دگرتا ڤێجا شه‌ڤێ حه‌تا صبێ حه‌دیس ژ کیس خوه‌ چێدکران. ئه‌ڤ ژی گووتیه‌: ئه‌بوو بوخته‌ری یێ قازی ده‌ره‌و ل سه‌ر ره‌سوولێ خودا (ص) چێدکران. ھه‌ر وھا گووتیه‌: ئه‌بوو بوخته‌ری پر ده‌ره‌وکه‌ره‌، د‌ژمنێ خودا یه‌ و خه‌بیسه‌.[5]

عوسمان کورێ ئه‌بوو شه‌یبه‌ وھا دبێژێ: وه‌ھه‌بێ کورێ وه‌ھه‌ب، ھه‌ما ئه‌و ده‌ججاله‌ کو ئه‌ز زانم رۆژا قیامه‌تێ ژی وێ ل سه‌ر شکلێ ده‌ججال رابێ حه‌شرێ. ده‌ما خه‌به‌رێ مرنا وی گھا گوھێ عه‌بد‌وره‌حمانێ کورێ مه‌ھدی، وھا گووت: حه‌مد و سه‌نا ژ خودا را، ئه‌وێ کو پێ کوشتنا وی موسلمان خستن رحه‌تی و خوه‌شیێ. ئبن خه‌لله‌کان دبێژێ: حه‌دیسا ئه‌بوو بوخته‌ری مه‌ترووکه‌ و نایێ قه‌بوول کرن، ئه‌و مه‌شھووره‌ ب وێ چه‌ندێ کو حه‌د‌یس ژ کیس خوه‌ چێدکران. ئه‌حمه‌د‌ ژی ده‌قه‌ده‌ق گووتیه‌ ئه‌و مرووڤه‌ک ده‌ره‌وکه‌ره‌.

خه‌طیب وھا دبێژێ: ئه‌بوو بوخته‌ری چوو بال ره‌شید و د وی چاخی دا ئه‌و قازی بوو، ھاروون ژی که‌ڤووک دفراندان، ڤێجا گووتێ: گه‌لو ته‌ ڤێ ده‌رحه‌قێ دا تشته‌ک بھیستیه‌؟ ئه‌وی وھا جه‌واب دا: ھشامێ کورێ عوروه‌ ژ بابێ خوه‌، ئه‌وی ژی ژ عایشه‌یێ نه‌قل کریه‌ کو پێغه‌مبه‌رێ خودا (ص) که‌ڤووک دفراندنان.[6]

ئبن عه‌دی ھنه‌ک ژ حه‌دیسێن د‌ه‌ستچێکریێن ئه‌بوو بوخته‌ری نه‌قل دکێ و دبێژێ: ئه‌بوو بوخته‌ری ژ وان مرووڤێن که‌ززاب بویه‌‌ کو حه‌دیس ژ کیس خوه‌ چێکرنه‌ و ئه‌وی ژ ھه‌ر حه‌دیسه‌کی را زنجیره‌ك یا سه‌نه‌د‌ێ ئانیه‌ و ب ده‌ره‌و زنجیرا وێ حه‌دیسێ ھه‌رکاندیه‌ و حه‌دیسێن د‌ه‌ستچێکری ژ ده‌ڤێ مرووڤێن جھێ باوه‌ریێ نه‌قل کرنه‌.[7]



1 2 next