پێشه‌كی

1 - ئه‌خلاق گورا قالبێ خوه‌ یێ گشتی نه‌ ژ تشتێن زاتی یێ مرووڤه‌، به‌لكی ئه‌و ژ مال و مه‌د‌ره‌سه‌ و د‌وورو به‌ران تێ گرتن، ڤێجا ئه‌گه‌ر ئه‌و راست و د‌ورست بن ئه‌خلاقێن ھێژایی و صفه‌تێن قه‌نج د‌ كووراتیا جانێ مرووڤ د‌ا تێن چاند‌ن و جی د‌گرن و ئه‌گه‌ر نه‌د‌ورست و خوه‌ھر بن ھنگێ ئه‌خلاقێن نه‌باش و خراب ره‌ھ و ریشێن خوه‌ د‌ جانێ مرووڤد‌ا د‌اڤێژن و جی د‌كن. زانایێن كۆمه‌لناس سه‌ر ڤێ گووتنێ شد‌اند‌نه‌ و گووتنه‌: ژیانا كۆمكی ئه‌سه‌رگر و ئه‌سه‌رد‌انه‌ره؛ ھه‌ركه‌س ژ د‌وورو به‌رێ خوه‌ ئه‌سه‌ر لێ د‌بێ و ئه‌سه‌رێ ل د‌وورو به‌رێ خوه‌ د‌كێ.

ئه‌خلاق گوورا مه‌فھوومێ گشتی د‌ د‌رێژیا د‌ێرووكێ د‌ا د‌ائم ئه‌سه‌ر ھه‌بیه‌ لسه‌ر ژیانا كوومكی یا مرووڤ. زانایێن روحناس و كۆمه‌ل ناس گووتنه‌ كو ئه‌خلاق ژ مرووڤ را نه‌ زاتی یه‌ به‌لكی مرووڤ ئه‌وێ ب د‌ه‌سڤه‌ تێنێ، ژ سابت كرنا ڤێ گووتنێ را ژی زارووكه‌ك د‌انینه‌ ناڤ حه‌یواناتا د‌ا گو د‌گه‌ل وان مه‌زن بویه‌، ڤێجا حه‌ره‌كه‌ت و بزاڤێن حه‌یوانا گرتییه‌؛ وه‌ك وان سه‌ر چارد‌ه‌ست و پییان رێڤه‌ چووه‌ و ته‌بیعه‌تێ وان گرتییه‌ و پشتی ژ وان ڤه‌بی یی ژی مایه‌ سه‌ر عه‌د‌ه‌تا خوه‌.

2- مرووڤ پێ ئه‌خلاقێن خوه‌ یێن قه‌نج تێ ڤه‌قه‌تاند‌ن و پێ وێ د‌گھێ كه‌مالا خوه‌ یا ئنسانی. ھنه‌ك زانایێن كۆمه‌لناس د‌بێژن: كۆمه‌لێن پێشنه‌كه‌تی، پێ خورتیا به‌د‌ه‌نی ئفتخار د‌كن، ڤێجا د‌ه‌ما ھنه‌كی پێشكه‌تن ژ وان را چێبێ پێ زانینا خوه‌ ئفتخار د‌كن و د‌ه‌ما ھێژ ھێژ پێشكه‌تن ژ وان را چێبێ، خوه‌ ب ئه‌خلاقێن خوه‌ یێن باش و قه‌نج ناڤ د‌د‌ن. ھه‌ما براستی ئه‌خلاقێن بلند‌ و ھێژایی بلند‌ترین مه‌رته‌با كه‌مالا مرووڤه‌ و ھه‌ر وھا سه‌به‌بێ یێكێ یه‌ د‌ پێشكه‌تنا كۆمه‌لان د‌ا و پووچبوونا وان ژی د‌ بێ ئه‌خلاقی یێ د‌ا یه‌. كۆمه‌لا بێ ئه‌خلاق كۆمه‌لا مری یه‌ و ڕه‌یێ ژیانا وێ قوت بویه‌.

3- پێشكه‌تنا ته‌كنوولووژی یا ھنه‌ك وه‌لاتێن رۆژئاڤایێ، نه‌ ئه‌و پێشكه‌تنا فه‌رھه‌نگی یه‌ كو مرووڤ لبه‌ر سیبه‌را وێ خوه‌ش ببورێنێ؛ به‌لكی ئه‌و وه‌سیلا خوه‌ مه‌زنكرن و ھێرشا لسه‌ر ھنه‌ك گه‌لێن ژار و به‌له‌نگازن كو خوه‌ لسه‌ر وان خورت د‌كن، ڤێجا یا عه‌جێب ژی ئه‌وه‌ كو به‌حسا حه‌ق حوقووقێ مرووڤان و ئازاد‌یا گه‌لان د‌كن، لێ بێ شك ئه‌گه‌ر ئه‌وان باوه‌ری ب وێ ھه‌بوونا وێ جارا ئه‌وول روحێ مه‌حه‌ببه‌ت و ھێژانان د‌ ناڤ گه‌ل و ملله‌تێن خوه‌ د‌ا چێكران و ئه‌و ژ قه‌ید‌ێن خوه‌خازی یێ و خرابیێن د‌ناڤ وان د‌ا ھه‌یین خلاس بكران.

4- Ù¾ÛŽ نیرینه‌ك له‌ز كو ئه‌م د‌نێرن ھنه‌ك رێك Ùˆ رێچكان نه‌خاصما سه‌رمایه‌د‌اری Ùˆ ماركسیزمێ، ئه‌م د‌نێرین كو قه‌ت ته‌میزكرنا نه‌فسێ Ùˆ د‌ه‌رانینا خرابیان Ú˜ ÙˆÛŽ  Ùˆ د‌ووركرنا صفه‌تێن رزیل نه‌ خه‌ما وا یه‌ Ùˆ قه‌ت Ú˜ ئالیێ ئه‌خلاقی ڤه‌ Ù„ مه‌سه‌لێ نانێرن Ùˆ ھه‌می خه‌ما وان زێد‌ه‌ كرن Ùˆ د‌ه‌سڤه‌ ئانینا ماد‌د‌یاتا یه‌ حه‌تا ئه‌گه‌ر ب رێكا زولم Ùˆ حیله‌ Ùˆ خاپاند‌نێ ڤه‌ بێ؛ ئه‌و قه‌ت مه‌سه‌لێن روحی Ùˆ پاقژكرنا نه‌فسێ نانێرن Ùˆ Ú˜ به‌ر Ú¤ÛŽ یێكێ كه‌تنه‌ به‌ر ھه‌رفینێ Ùˆ سیستما ماركسیزمێ Ú˜ به‌رعه‌قلی یێ كه‌تیه‌.

5- سپاس Ú˜ خود‌ا را كو ئسلامێ به‌رنامه‌ Ú˜ ته‌میزكرنا ئه‌خلاق را ھه‌نه‌ Ùˆ پێغه‌مبه‌ر صلی الله‌ علیه‌ Ùˆ آله‌ مه‌سه‌لا ئه‌خلاق Ú˜ گرنگترین به‌رنامێن رساله‌تا خوه‌ حه‌ساب كریه‌ حه‌چی باشیا كو بلند‌اھیا مرووڤ تێد‌ا د‌ایه‌ Ù¾ÛŽØ´ Ùˆ  كه‌تیه‌ شه‌ر د‌گه‌ل ھه‌می خرابیان Ùˆ صفه‌تێن ÙƒÛ†Ù…ÛŽ خراب د‌كن Ùˆ ب ئالیێ ھه‌رفاند‌نێ ڤه‌ د‌بن.

ئه‌خلاقێ قه‌نج ژ په‌یاما ئسلامێ یه‌ و قه‌ته‌ك بنیاتییه‌ د‌ گازیا وێ د‌ا، چه‌وا كو حه‌زره‌تێ ره‌سوول صلی الله‌ علیه‌ و آله‌ ب د‌ه‌نگه‌ك بلند‌ گازی كریه‌: ھه‌ما براستی ئه‌ز ژبوونا ته‌مامكرنا ئه‌خلاقێن قه‌نج و ھێژایی ھاتمه‌ ھنارتن. اِنّما بُعِثتُ لِاُتَمِّمَ مَكارِمَ الاَخلاق.

ئه‌خلاقێن ھێژایی مه‌حه‌ببه‌ت Ùˆ حه‌زكرن Ùˆ گرێد‌انێ Ùˆ وان تشتێن گرانبھا تێنێ مه‌ید‌انێ كو ژیانان Ù¾ÛŽ وان راست Ùˆ د‌ورست د‌بێ. Ùˆ یا جھێ گووتنێ ئه‌ڤه‌ كو ئسلامێ مه‌سه‌لا ئه‌خلاق  د‌ ناڤ بنیاتێن ئقتصاد‌ Ùˆ ئابوورێ د‌ا Ú˜ÛŒ د‌انیه‌، ب Ú¤ÛŒ ئاوایی كو حیله‌ Ùˆ خاپاند‌ن Ùˆ د‌اكرن Ùˆ ئحتكار Ùˆ گه‌له‌ك تشتێن د‌ی كو د‌بن سه‌به‌بێ شه‌حتكرنا ئقتصاد‌ێ Ùˆ بلاڤكرنا نه‌خوه‌شی یێ د‌ وه‌لاتان د‌ا، حه‌رام كرنه‌.

6- پێغه‌مبه‌رێ ئسلامێ صلی الله‌ علیه‌ Ùˆ آله‌ نیشانه‌ك مه‌زن Ú˜ نیشانێن ئلاھی بی كو Ù¾ÛŽ ئه‌خلاقێ خوه‌ یێ ھێژایی به‌رێ تاریخا عاله‌مێ زڤراند‌ Ùˆ گوھه‌رینێن مه‌زن یێن كۆمه‌لایه‌تی Ùˆ فكری Ùˆ باوه‌ریێ د‌ كوومه‌لا ÙˆÛŽ رۆژێ د‌ا چێكرن، ئه‌و كۆمه‌لا د‌ نه‌زانینێ د‌ا نووقی بویی Ùˆ پوت د‌په‌ره‌ستان Ùˆ كه‌چ ساخ ساخ بن ئاخ د‌كران Ùˆ فه‌قیره‌تیێ ئه‌و لاواز كرین حه‌تا كو ھنه‌كا  Ú˜ ترسا برسیتی یێ زارووكێ خوه‌ د‌كوشتان.

ره‌سوولێ گرانقه‌د‌رێ ئسلامێ پێ ئه‌خلاقێن خوه‌ یێن ھێژایی ئه‌و ژ وێ خوه‌ھری یێ خلاس كرن و سیستمه‌ك یا ئقتصاد‌ی ژ وان را د‌ه‌ینا كو ئه‌وان ژ فه‌قیری و نییازێ خلاس بكێ.