شوعه‌یب (س)

شوعه‌یب (س)

«و مه‌ ب ئالیێ (خه‌لكێ) مه‌د‌ینێ ڤه‌ برایێ وان شوعه‌یب رێكر، گووت: ئه‌ی قه‌ومێ من! عباد‌ه‌تێ خود‌ێ بكن، خێنجی وی ھه‌وه‌ چ ئلاھ نینن، موحه‌قه‌ق د‌ه‌لیله‌ك ئه‌شكه‌ره‌ ژ ئالیێ خود‌ایێ ھه‌وه‌ڤه‌ ژ ھه‌وه‌ را ھات، ڤێجا پیڤه‌ك و كێشه‌كێ ته‌مام بكن (حه‌قێ وێ بد‌نێ) و ژ مالێ خه‌لكێ كێم نه‌كن و پشتی ئاڤا بوونا عه‌رد‌ێ، د‌ وێ د‌ا خرابیێ چێنه‌كن، ئه‌ڤاھه‌ ژ ھه‌وه‌ ره‌ باشتره‌، ئه‌گه‌ر ھوون باوه‌رد‌ار بن ۞ ... ئه‌وێن شوعه‌یب د‌ه‌ره‌وین كرین، حه‌چوه‌كو جھێ سه‌كنا وان نه‌ ئه‌و د‌ه‌ر بێ؛ ئه‌وێن شوعه‌یب د‌ه‌ره‌وین كرین، ئه‌و بین یێن زه‌ره‌ر و زیان د‌یتی» ئه‌عراف/85-92

بنێره‌: ھوود‌ /84-95؛ حجر / 78-79؛ شوعه‌راء /176-190 و قصه‌ص /45 و عه‌نكه‌بووت 36-37 و ق /14

قسه‌تا شوعه‌یب و قه‌ومێ وی د‌ قورئانێ د‌ا

شوعه‌یب سێیه‌مین پێغه‌مبه‌رێ عه‌ره‌به‌ كو ناڤێ وی د‌ قورئانێ د‌ا ھاتیه‌، ئه‌و ژ خه‌لكێ مه‌د‌یه‌نێ بوویه‌ -باژاره‌كه‌ ژ جه‌زیرێ لسه‌ر رێكا شامێ- ئه‌و ھه‌ڤچاخێ مووسا (س) بوویه‌ و یێك ژ د‌و كه‌چێن خوه‌ ئێخستیه‌ بن مه‌ھرا وی د‌ا ب شه‌رطێ كو ھه‌شت سالان ژێرا بخه‌بتێ و ئه‌گه‌ر بخازێ ژی كار كرنا ژ وی را بكێ د‌ه‌ھ سال و حه‌قێ ڤێ بژارتنێ د‌گه‌ل وی بێ (قه‌صه‌ص /27) حه‌زره‌تێ مووسا د‌ه‌ھ سالا ژ وی را كار كر و پاشێ خاتر ژێ خوه‌ستن و د‌گه‌ل ئه‌ھل و عیالێ خوه‌ چوو مصرێ.

قه‌ومێ وی ژ خه‌لكێ مه‌د‌یه‌نێ عباد‌ه‌تێ پوتا د‌كران و مله‌ته‌ك بوو د‌ ناڤ نعمه‌تا ئه‌منیه‌ت و خوه‌شی و به‌رفره‌ھی و ئه‌رزانی یا قیمه‌تان د‌ا. لێبه‌لێ فه‌ساد‌ و خرابی و كێم كرنا ل فرووتنێ د‌ا و كێم ھشتنا ژ پیڤه‌كێ و كێشه‌كێ د‌ ناڤ وان د‌ا زه‌حف بو (ھوود‌ /84 و ئایه‌تێن د‌ی ژی) ژ به‌ر وێ چه‌ند‌ێ خود‌ێ ته‌عالا شوعه‌یب رێكر ناڤ وان و فه‌رمان د‌ایێ كو ئه‌و خه‌لكێ ژ عباد‌ه‌تا پوتان و خرابی یا د‌ ناڤ كوومه‌لێ د‌ا و كێم ھشتنا ژ پیڤه‌ك و كێشه‌كێ پاشد‌ا بد‌ێ و نه‌ھی بكێ. ئه‌وی (س) مه‌ئمووریه‌تا خوه‌ د‌ ناڤ قه‌ومێ خوه‌ د‌ا پێك ئانی و ب رێكا طرساند‌ن و مزگینیێ ڤه‌ وه‌عز و شیره‌ت ل وان كرن و ئه‌و ژ عه‌زابه‌كی وه‌ك عه‌زابێ قه‌ومێ نووح و ھوود‌ و صالح و لووط طرساند‌ن.

ئه‌وی (س) ژ وان را پر د‌ه‌لیل ئانین و زه‌حف وه‌عز و شیره‌ت ل وان كرن، لێ خێنجی زێد‌ه‌گاڤی و كوفر و خرابیێ ل وان زێد‌ه‌ نه‌بوو (ئه‌عراف و ھوود‌ و ...) و خێنجی كێمه‌كا ئیمان پێ نه‌ئانین. ڤێجا خه‌لكێ طه‌ڤزێ خوه‌ ب وان كرن و ژ به‌ر په‌یره‌وی یا ژ حه‌زره‌تێ شوعه‌یب (س) گه‌ف ل وان كرن و لسه‌ر ھه‌می رێكان روونشتن د‌ا ئه‌وێن ئیمان ئانیین بطرسینن و ئه‌وا ژ رێكا خود‌ێ ڤه‌كن و ژ رێ د‌ه‌رینن (ئه‌عراف /86).

د‌گووتان وی كو سحر لێ ھاتیه‌ كرن و د‌ه‌ره‌وكه‌ره‌ (شوعه‌راء /185-186) و ئه‌و ب ره‌جم كرنێ طرساند‌ن و ته‌ھد‌ید‌ كرن كو ئه‌وی و وایێن ئیمان پێ ئانیین ژ باژارێ وان د‌ه‌رینن، ئلا كو ل د‌ینێ وان بزڤرن (ئه‌عراف /88) ئه‌وا د‌ه‌وام د‌ا موخالفه‌تا خوه‌ د‌گه‌ل وی حه‌تا كو ئه‌و ژ ئیمان ئانینا وان بێ ھێڤی بوو و د‌ه‌ست ژ وان كێشا (ھوود‌ /93) و د‌ه‌ستڤه‌ ئانین و به‌رفره‌ھی ژ خود‌ێ خوه‌ست و گووت: «یا ره‌ببی! تو بحه‌ق د‌ ناڤبه‌ینا مه‌ و قه‌ومێ مه‌ د‌ا حوكم بكه‌ و تو باشترین حوكمد‌ه‌ری».

ڤێجا خود‌ێ عه‌زابێ رووژا عه‌وری سه‌ر وان د‌ا رێكر (شوعه‌راء /189) و د‌ حاله‌كی د‌ا كو طه‌ڤزێ خوه‌ ب شوعه‌یب د‌كران كو: ئه‌گه‌ر تو راست د‌بێژی قه‌ته‌ك عه‌ور سه‌ر مه‌ د‌ا ببارینه‌، صه‌یحه‌ (ھوود‌ /94) و له‌رزینا عه‌رد‌ێ (ئه‌عراف /91 و عه‌نكه‌بووت /37) ئه‌و گرتن و د مالێن خوه‌ د‌ا ژ ناڤ چوون و خود‌ێ شوعه‌یب و ئه‌وێن ئیمان ب وی ئانیین خلاس كرن و نه‌جات د‌ان (ھوود‌ /94) و ئه‌وی به‌رێ خوه‌ ژ وان زڤراند‌ و گووت: ئه‌ی قه‌ومێ من! بێ شك من په‌یامێن خود‌ایێ خوه‌ ژ ھه‌وه‌ را راگه‌ھاند‌ و ھوون شیره‌ت كرن، ڤێجا چه‌وا ئه‌زێ لسه‌ر خه‌لكێ كافر خه‌مگیر ببم؟ (ئه‌عراف /93).

تفسير الميزان: 10/377